Brąswałd – Charakterystyka Miejscowości
Brąswałd to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Dywity. Miejscowość znajduje się około 8 km na północ od Olsztyna, w pobliżu jeziora Mosąg oraz rzeki Łyny, w malowniczym krajobrazie polodowcowym.
Architektura
Wieś charakteryzuje się jednokondygnacyjnymi budynkami mieszkalnymi z dachami dwuspadowymi, pokrytymi dachówką ceramiczną. W architekturze Brąswałdu wyróżniają się:
- Symetryczny układ budynków.
- Okna drewniane o podłużnym kształcie.
- Budynki gospodarcze z czerwonej cegły.
W Brąswałdzie znajduje się też kościół parafialny, szkoła podstawowa oraz Ochotnicza Straż Pożarna.
Historia
Brąswałd został założony w 1337 roku. Wkrótce po lokacji wieś została zniszczona w wyniku najazdu litewskiego oraz wojny polsko-krzyżackiej. W XIV wieku powstała parafia, a pierwszy kościół zniszczyli Litwini. W XVI wieku wieś odbudowano, a w XVII wieku spłonął kościół, który odbudowano i konsekrowano w 1617 roku.
W XIX wieku wieś miała 72 domy, a w 1917 roku parafia liczyła 2213 osób. W latach 30. XX wieku działały polskie szkoły i biblioteki. Po II wojnie światowej Brąswałd stał się sołectwem.
Zabytki
- Kościół neogotycki z lat 1894-1896, konsekrowany w 1897 roku.
- Plebania i organistówka z XIX wieku.
- Kapliczki przydrożne z XIX wieku.
- Cmentarz parafialny z unikalnymi grobami.
- Dom Marii Zientary-Malewskiej, poetki i nauczycielki.
Ludzie Związani z Brąswałdem
W Brąswałdzie urodziła się Maria Zientara-Malewska, znana poetka. W latach 1894–1928 proboszczem był ks. Walenty Barczewski, działacz ludowy i poseł do Landtagu.
Podsumowanie
Brąswałd to miejscowość o bogatej historii i tradycji, z zachowanymi zabytkami oraz pięknym krajobrazem. Mieszkańcy pielęgnują lokalną kulturę i pamięć o przeszłości, co czyni tę wieś interesującym miejscem na mapie Warmii.
