Brańszczyk
Brańszczyk to wieś położona w Polsce, w województwie mazowieckim, w powiecie wyszkowskim, nad rzeką Bug. Jest siedzibą gminy Brańszczyk.
Historia
Wieś ma bogatą historię, pierwotnie funkcjonując jako wieś i folwark. W XVI wieku była prywatną wsią duchowną w powiecie kamienieckim. Po 1869 roku, w wyniku reform administracyjnych, powstały budynki administracyjne, w tym drewniany budynek urzędu gminy. W latach 1921–1931 miejscowość należała do województwa białostockiego.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku, Brańszczyk zamieszkiwało 731 osób, a w folwarku 75. Większość mieszkańców wyznawała rzymski katolicyzm. W 1929 roku w wsi znajdowały się kościół i synagoga.
Podczas II wojny światowej wieś była pod niemiecką okupacją. W latach 1954–1972 była siedzibą władz gromady, a w latach 1975–1998 administracyjnie przynależała do województwa ostrołęckiego. Na koniec 2013 roku miejscowość liczyła 1119 mieszkańców, a do końca 2019 roku ich liczba wzrosła do 1125. W Brańszczyku znajduje się kościół Wniebowzięcia NMP z 1833 roku oraz skansen im. Marii Żywirskiej.
Części wsi
W skład wsi wchodzą różne części, które tworzą jej unikalny charakter.
Urodzeni w Brańszczyku
- Stanisław Pomian-Srzednicki – pierwszy prezes Sądu Najwyższego (1917–1922).
- Wacław Haczyński – poseł na Sejm IV kadencji, zginął w Katyniu.
- Maria Żywirska (1904–1980) – historyk i etnograf.
Linki zewnętrzne
- Historia Żydów w Brańszczyku na portalu Wirtualny Sztetl.
