Bordiura – definicja i znaczenie
Bordiura, znana również jako obramowanie, to dekoracyjny element tkanin, płaskorzeźb, malarstwa oraz grafiki. Przybiera formę pasa ozdobnego, często z ornamentami roślinnymi, geometrycznymi lub figuralnymi. W kontekście książek, bordiura, zwana winietą ramkową, to zamknięta dekoracja wypełniająca marginesy tekstu.
Bordiura ma na celu wyróżnienie części z całości, definiując przestrzeń oraz łącząc dekorację z tekstem. Stanowi ona wizualną ramę, która podkreśla zawartość książki.
Historia bordiury
Wczesne średniowiecze charakteryzowało się motywami zdobniczymi powstałymi z kształtu liter, często w bogatej kolorystyce z użyciem złota. Główne elementy ornamentacyjne to linie, rośliny, zwierzęta i postaci ludzkie. W drugiej połowie XIII wieku bordiury zaczęły zawierać drolerie – małe, figuralne scenki, które wprowadzały elementy fantastyczne i humorystyczne.
W XIV wieku bordiury przekształciły się w bardziej złożone formy, obejmujące całe strony, a na przełomie XIV i XV wieku zaczęły naśladować architekturę. W tym okresie dekoracja marginesów stała się niezależna od inicjałów. W XV wieku drolerie ustąpiły miejsca naturalistycznym przedstawieniom roślin, przy czym w Polsce wykształcił się typ bordiury z motywami akantowymi.
Współczesne zastosowanie bordiury
- W najstarszych drukowanych książkach, takich jak Biblia Gutenberga, zachowano bogate zdobienia, w tym bordiury.
- Bordiura występuje także w sztuce, na przykład w Drzwiach Gnieźnieńskich.
- W iluminatorstwie książkowym, bordiura to dekoracyjny pas okalający tekst.
- Może mieć formę wzorzystego pasa kwiatowego, służącego jako obramowanie klombów i gazonów.
Bordiura, jako istotny element dekoracyjny, ma bogatą historię i różnorodne zastosowanie w sztuce i literaturze, łącząc estetykę z funkcjonalnością. Jej obecność w różnych formach artystycznych podkreśla jej znaczenie w kulturze wizualnej.
