Bon PeKaO – Historia i Zastosowanie
Bon PeKaO był środkiem płatniczym w okresie PRL, działającym jako substytut walut wymienialnych. Jego zastosowanie ograniczało się do wybranych placówek handlowych, co miało na celu ułatwienie państwu pozyskiwania deficytowych walut oraz stymulowanie obrotu w systemie eksportu wewnętrznego.
Emitent i Celem Bony
Bony były emitowane przez Bank Polska Kasa Opieki SA i wydawane osobom, które otrzymywały przekazy pieniężne z krajów zachodnich. Dotyczyło to Polaków pracujących za granicą oraz tych, którzy dostawali przelewy z zagranicy, zamieniając swoje waluty na bony.
Regulacje i Zmiany w Handlu Walutami
Początkowo, w latach 50. i 60., obrót dewizami był restrykcyjnie zabroniony. W 1960 roku wprowadzono skup walut historycznych przez państwowy bank, który wydawał bony w zamian za dolary. Z biegiem lat, zwłaszcza w latach 70., podejście do handlu walutami złagodniało, a w 1971 roku zalegalizowano obrót bonami.
Sieci Handlowe i Zakupy
Bony PeKaO mogły być wykorzystywane do zakupów w sklepach sieci PEWEX i Baltona. W tych placówkach dostępne były zarówno importowane, jak i krajowe towary, które były trudno dostępne w normalnej sprzedaży. Oto przykłady asortymentu:
- Samochody
- Alkohol
- Herbata i kawa
- Sprzęt RTV
- Mieszkania
Wartość i Wymiana Bonów
Wartość bonów w latach 60. i 70. systematycznie rosła. Na początku stanu wojennego ich cena wynosiła około 400 zł, a przed Okrągłym Stołem osiągnęła 7000–7500 zł. Po 1989 roku, gdy handel walutami stał się legalny, bony straciły na znaczeniu.
Emisja i Nominały Bonów
Bony emitowane były w różnych nominałach, od 1 centa do 100 dolarów. Ich pierwsza emisja miała miejsce 1 stycznia 1960 roku, a ostatnia w 1979 roku. Przed wprowadzeniem do obiegu były stemplowane przez odpowiednie banki, z wyjątkiem ostatniej emisji.
Podsumowanie
Bon PeKaO był istotnym elementem gospodarki PRL, umożliwiającym obrót towarami w trudnych warunkach ekonomicznych. Jego historia odzwierciedla dynamiczne zmiany w polskim systemie finansowym oraz społeczeństwie tamtych czasów.
