„`html
Bolesław Wincenty Roja
Bolesław Wincenty Roja, urodzony 4 kwietnia 1876 w Bryńcach Zagórnych, był generałem dywizji Wojska Polskiego, posłem na Sejm RP II kadencji oraz działaczem niepodległościowym. Zmarł 27 maja 1940 w obozie Sachsenhausen.
Życiorys
Roja pochodził z rodziny rolniczej i leśnej. Uczył się w Lwowie i Krakowie, a od 1895 do 1898 studiował w Szkole Kadetów Piechoty w Wiedniu. Po przeniesieniu do rezerwy w 1905 roku, zaangażował się w ruch niepodległościowy oraz pracował jako urzędnik.
W czasie I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich, gdzie współpracował z Józefem Piłsudskim. Po kryzysie przysięgowym przeszedł do wojska austriackiego, a po wojnie objął dowództwo nad Galicją. W 1919 roku dowodził 2 Dywizją Piechoty Legionów oraz był zaangażowany w działania na Froncie Litewsko-Białoruskim, zajmując Mińsk Litewski.
W 1920 roku, po zmianach politycznych, został zdjęty z dowództwa z powodu krytycznych uwag wobec Piłsudskiego. Po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej przeszedł w stan spoczynku, a w 1923 roku otrzymał stopień generała dywizji.
Kariera polityczna
Roja krytycznie odnosił się do rządów Piłsudskiego i sanacji. W 1928 roku został posłem z ramienia Stronnictwa Chłopskiego, a po rezygnacji w 1929 roku zaangażował się w ruch ludowy. W 1930 roku krytykował Piłsudskiego, co doprowadziło do jego internowania w 1937 roku. W 1938 roku odrzucono jego wniosek o nadanie odznaczenia.
II wojna światowa i śmierć
Roja w czasie II wojny światowej chorował, a po aresztowaniu przez Niemców w marcu 1940 roku, zmarł w obozie Sachsenhausen. Jego prochy zostały pochowane na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1920)
- Odznaka pamiątkowa 4. Pułku Piechoty Legionów Polskich
Upamiętnienie
W Krakowie, od 1991 roku, istnieje ulica jego imienia. W 2006 roku odsłonięto pomnik w Legionowie, a w 2020 roku postawiono monument w Sachsenhausen. W 2021 roku w Kielcach poświęcono tablicę upamiętniającą jego działalność.
Publikacje
- Legendy i fakty (1931)
- Legioniści w Karpatach w 1914–1915 roku (1933)
„`
