Ból fantomowy
Ból fantomowy to nieprzyjemne odczucie występujące w miejscu nieistniejącej części ciała, takiej jak amputowana kończyna. Nie jest związany z bodźcami bólowymi, lecz wynika z trwałych połączeń neuronowych w korze mózgowej.
Charakterystyka bólu fantomowego
Ból fantomowy może pojawić się:
- zaraz po amputacji lub po kilku miesiącach, a nawet latach
Nasilenie bólu różni się w zależności od osoby. Czynniki ryzyka obejmują:
- wiek średni lub podeszły
- znaczne dolegliwości bólowe przed amputacją
- amputacje kończyn, szczególnie częstsze niż amputacje piersi
- w przypadku amputacji piersi, większe ryzyko przed menopauzą
Ból fantomowy najczęściej objawia się jako:
- ból ciągły, z okresowymi nawrotami
- ból tępy, piekący lub skurczowy
- ból przypominający rażenie prądem
Warto zauważyć, że ból występuje rzadziej u pacjentów, którzy wcześniej rozpoczęli leczenie i zaczęli używać protezy.
Historia badań nad bólem fantomowym
Zjawisko bólu fantomowego było znane od wieków. Kartezjusz, zafascynowany przypadkiem małej dziewczynki cierpiącej po amputacji dłoni, wyraził wątpliwości co do prawdziwości zmysłów, co mogło stać się początkiem jego filozoficznych rozważań.
Podsumowanie
Ból fantomowy jest złożonym zjawiskiem, które może występować po amputacjach i jest wynikiem zmian w neuronowych połączeniach mózgowych. Zrozumienie tego zjawiska jest kluczowe dla skutecznego leczenia pacjentów i poprawy ich jakości życia.
