Bodziec w fizjologii
Bodziec to czynnik fizyczny lub biochemiczny, który wywołuje specyficzną reakcję receptorów nerwowych lub innych komórek. Działa jako impuls, który uruchamia reakcje w układach nerwowym i hormonalnym, często w odpowiedzi na zmiany w otoczeniu.
Rodzaje bodźców
Bodziec można klasyfikować według różnych kryteriów:
- Pod względem natężenia:
- Bodziec podprogowy
- Bodziec progowy
- Bodziec maksymalny
- Bodziec ponadmaksymalny
- Rodzaj receptorów:
- Cieplne
- Dotykowe
- Emocjonalne
- Słuchowe
- Smakowe (chemiczne)
- Węchowe (chemiczne)
- Wzrokowe
- Elektromagnetyczne (w tym magnetyczne, elektryczne, świetlne)
- Seksualne
- Grupa:
- Bodziec właściwy (fizjologiczny, adekwatny)
- Bodziec niewłaściwy (niefizjologiczny, nieadekwatny)
Warunki skuteczności bodźca
Aby bodziec wywołał pożądaną reakcję, musi spełniać następujące warunki:
- Odpowiednia siła
- Odpowiedni czas działania
- Zmienność parametrów bodźca
Klasyfikacja bodźców według pochodzenia
- Eksteroreceptywne (pochodzące z zewnątrz)
- Interoreceptywne (pochodzące z wnętrza organizmu)
- Proprioreceptywne (wewnętrzne, działające na zewnątrz, np. narząd ruchu)
Podsumowanie
Brak odpowiednich bodźców może prowadzić do deprywacji sensorycznej, a ich zbyt duża lub mała liczba wywołuje stres. Bodźce odgrywają kluczową rolę w naszym funkcjonowaniu, wpływając na nasze reakcje i samopoczucie.
