Bitwa pod Zamą
Bitwa pod Zamą, która miała miejsce 19 października 202 roku p.n.e., była kluczowym starciem między Rzymianami a Kartaginą, kończącym II wojnę punicką. Zwycięstwo Rzymian przesądziło o klęsce Kartaginy.
Przed bitwą
Hannibal, mimo wcześniejszych sukcesów na Półwyspie Apenińskim, nie zdołał osiągnąć decydującego zwycięstwa przez 16 lat wojny. Po porażce w Afryce z rzymskimi siłami Scypiona Starszego, zmuszony był do obrony. Scypion, wspierany przez Masynissę, zgromadził około 25 tysięcy żołnierzy, podczas gdy Hannibal miał do dyspozycji około 50 tysięcy, w tym 15 tysięcy weteranów i 80 słoni bojowych.
Ustawienie wojsk
Scypion zorganizował swoje wojska w trzech liniach: hastati, principes i triarii, a jego armia miała kształt prostokąta. Na lewym skrzydle znajdowała się jazda rzymska, a na prawym jazda numidyjska. Hannibal z kolei ustawił najemników z różnych regionów w pierwszej linii, a weteranów w drugiej, z słoniami na czołowej pozycji.
Szarża słoni
Bitwa rozpoczęła się szarżą słoni, mającą na celu zastraszenie Rzymian. Scypion kazał swoim żołnierzom hałasować, co skutecznie spłoszyło część słoni, które nie wyrządziły większych szkód. Niektóre z nich biegły w kierunku własnych wojsk.
Starcie armii
Po nieudanym ataku słoni, konnica rzymska pokonała jazdę kartagińską, a piechota obu armii zaangażowała się w walkę. Po upadku pierwszej linii kartagińskiej zapanował chaos, a wycofujący się żołnierze walczyli ze swoimi. Hannibal próbował przywrócić porządek dzięki doświadczonej piechocie.
Ostateczne starcie
Gdy Rzymianie osłabili natarcie, Scypion zmienił szyk, oskrzydlając Kartagińczyków. Po wyeliminowaniu wrogiej jazdy, rzymska konnica uderzyła na tyły armii Hannibala, co doprowadziło do klęski Kartaginy. Hannibal uciekł z pola bitwy.
Znaczenie bitwy
Bitwa pod Zamą uznawana jest za jedną z najważniejszych w historii starożytnej. Przegrana Kartagińczyków oznaczała koniec ich dominacji, a reforma armii rzymskiej przez Scypiona uczyniła Rzym potęgą w basenie Morza Śródziemnego, rozpoczynając jego ekspansję, która doprowadziła do powstania Imperium Rzymskiego.
