Bitwa pod Trzcianą
Bitwa pod Trzcianą, która miała miejsce 27 czerwca 1629 roku, stanowi ważny epizod wojny polsko-szwedzkiej (1626–1629) i uznawana jest za jedno z największych zwycięstw Polski od czasów bitwy pod Kircholmem. Hetman Stanisław Koniecpolski pokonał armię szwedzką dowodzoną przez króla Gustawa Adolfa, przyczyniając się do znacznych strat w szeregach Szwedów.
Geneza
Na początku 1629 roku, król Zygmunt III Waza otrzymał wsparcie od cesarza Ferdynanda II, co umożliwiło zgrupowanie sił wojskowych pod dowództwem generała Jana Jerzego Arnheima w okolicach Grudziądza. Gustaw II Adolf postanowił zlikwidować te siły, wyruszając z Malborka z własnym kontyngentem, lecz po dowiedzeniu się o połączeniu sił Arnheima z wojskami Koniecpolskiego, Szwedzi rozpoczęli odwrót.
Przebieg bitwy
Bitwa rozpoczęła się 25 czerwca 1629 roku, gdy Szwedzi, dowodzeni przez Hermana Wrangela, ruszyli w dwukolumnowym odwrócie. Polacy postanowili zaatakować tylną straż szwedzką, co doprowadziło do zaciętej walki. Hetman Koniecpolski, wspierany przez Austriaków, skierował swoje siły do frontalnego ataku na Szwedów.
Decydujące starcia
- Trzciana: Atak polskiej jazdy rozbił szwedzki szyk, co zmusiło Szwedów do ucieczki.
- Straszewo: Druga grupa szwedzka zdołała na chwilę się zorganizować, jednak nie wytrzymała ataku husarii.
- Pułkowice: Gustaw Adolf zebrał resztki swoich sił, by stawić czoła Polakom, ale bitwa zakończyła się klęską Szwedów.
Skutki bitwy
Bitwa pod Trzcianą zakończyła się niemal całkowitym zniszczeniem jazdy szwedzkiej, z stratami szacowanymi na 600 zabitych i 200 wziętych do niewoli. Polacy, mimo że również ponieśli straty, odnieśli znaczące zwycięstwo, które na dłuższy czas zatrzymało szwedzką inicjatywę w wojnie.
Upamiętnienie
Wydarzenie to zostało upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, a 27 czerwca 2021 roku otwarto ścieżkę edukacyjną w Trzcianie, która przypomina o tym zwycięstwie.
