Bitwa pod Raszynem
Bitwa pod Raszynem miała miejsce 19 kwietnia 1809 roku podczas wojen napoleońskich. Wojska polskie i saskie, dowodzone przez księcia Józefa Poniatowskiego, stoczyły walkę z austriackim korpusem arcyksięcia Ferdynanda Karola d’Este. Choć bitwa była taktycznie nierozstrzygnięta, strategicznie przyniosła sukces Polakom, prowadząc do powiększenia obszaru Księstwa Warszawskiego oraz wzrostu siły zbrojnej z 14 tys. do 60 tys. żołnierzy.
Przyczyny konfliktu
Konflikt wywołany był chęcią Austrii do odwetowego działania po klęsce w 1805 roku. Austria planowała likwidację Księstwa Warszawskiego i oddanie jego terytoriów Prusom, co miało skłonić Prusy do przystąpienia do wojny przeciwko Francji. Książę Józef Poniatowski był świadomy zagrożenia, jednak Napoleon nie wierzył w zdolność Austriaków do ofensywy.
Przed bitwą
Arcyksiążę Ferdynand zainicjował działania wojenne, ogłaszając chęć uwolnienia Polaków od napoleońskiego ucisku. W dniu 19 kwietnia austriackie huzarzy zaatakowali polskie ułany, co zapoczątkowało walki. Poniatowski postanowił bronić Raszyna, wykorzystując korzystne pozycje obronne.
Bitwa
Bitwa rozpoczęła się intensywną kanonadą. Polacy, mimo mniejszych sił, skutecznie bronili swoich pozycji, a Poniatowski osobiście zainterweniował w kryzysowym momencie. Walki trwały do późnego wieczora, a po zakończeniu Polacy wycofali się na nowe pozycje.
Po bitwie
Po bitwie wojska saskie opuściły pole walki, co wywołało niezadowolenie wśród Polaków. Straty wyniosły około 1400 żołnierzy po stronie polskiej i były znaczne po stronie austriackiej. Mimo to, Poniatowski postanowił wycofać się za Wisłę. Austriacy nie zdołali zdobyć Warszawy, co doprowadziło do negocjacji dotyczących jej oddania.
Rezultaty
Warszawa została oddana Austriakom na warunkach honorowych, co zakończyło walki w tym rejonie. Bitwa pod Raszynem okazała się przełomowa, a polskie wojska kontynuowały ofensywę, zajmując kluczowe miasta, w tym Kraków. Bitwa była ważnym wydarzeniem w historii polskiego oręża i wpłynęła na morale żołnierzy.
Upamiętnienie
Bitwa pod Raszynem została upamiętniona na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie oraz w lokalnych uroczystościach patriotycznych. Wiele dzieł sztuki i literatury inspirowało się tym wydarzeniem, a rekonstrukcje bitwy są organizowane z okazji jej rocznic.
Rocznice
- 1828 – ufundowanie figury Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej w Raszynie.
- 1929 – pamiątkowa tablica przy kapliczce przy Starym Trakcie.
- 1959 – pamiątkowy głaz od PTTK z okazji 150. rocznicy.
- 1989 – ustawienie pamiątkowego kamienia w Raszynie.
- 1995 – nadanie imienia księcia Józefa Poniatowskiego szkole w Ładach.
