Bitwa pod Rafią
Bitwa pod Rafią, która miała miejsce 22 czerwca 217 roku p.n.e., była kluczowym starciem czwartej wojny syryjskiej (219–217 p.n.e.). Odbyła się w Palestynie, między wojskami egipskimi Ptolemeusza IV a Seleucydami dowodzonymi przez Antiocha III, który dążył do podboju terytoriów pod kontrolą Ptolemeuszy.
Siły zbrojne
W bitwie uczestniczyło około 140 000 żołnierzy, w tym 175 słoni bojowych. Armia Antiocha liczyła 65 000 ludzi, podczas gdy Ptolemeusz miał 75 000 żołnierzy, w tym 20 000 rodowitych Egipcjan. Kluczowe różnice w składzie armii obejmowały:
- Antioch III: Ciężka piechota (falanga macedońska), półciężka piechota elitarnych „Srebrnych Tarczy”, kawaleria i ponad 100 słoni.
- Ptolemeusz IV: Falangici grecko-macedońscy, półciężka piechota z Traków i Galatów oraz 73 słonie. Znaczące było uzbrojenie Egipcjan na wzór macedoński, co dało przewagę w ciężkozbrojnej piechocie.
Przebieg bitwy
Bitwa rozpoczęła się od ataku słoni Antiocha na lewą flankę wojsk egipskich. Słonie Ptolemeusza nie wytrzymały naporu, co spowodowało chaos w ich szeregach. Antioch, dostrzegając zamieszanie, ruszył do ataku, jednak Ptolemeusz zdołał zorganizować obronę z ciężkozbrojną piechotą.
Decydujący atak Ptolemeusza, który wykorzystał przewagę liczebną ciężkozbrojnych piechurów, doprowadził do rozbicia lewego skrzydła Antiocha. Król syryjski popełnił błąd, ścigając uciekających żołnierzy, co doprowadziło do chaosu w jego armii. Ostatecznie Antioch III przegrał bitwę, co przesądziło o losach czwartej wojny syryjskiej.
Straty i następstwa
Straty Antiocha wyniosły około 10 000 zabitych piechurów, 300 jeźdźców i 5 słoni, a 4000 żołnierzy trafiło do niewoli. Ptolemeusz stracił 1500 piechurów, 700 jeźdźców i 16 słoni.
Po bitwie Antioch musiał oddać wszystkie zdobyte miasta, poza Seleucją nad Orontesem, a Ptolemeusze utrzymali kontrolę nad południową Syrią, Fenicją i Palestyną przez kolejne lata. Choć klęska była poważna, Antioch III szybko zdołał się odbudować, podczas gdy zwycięstwo Ptolemeusza doprowadziło do wewnętrznych napięć w Egipcie z powodu wzrostu znaczenia uzbrojonych Egipcjan.
