Bitwa pod Oliwą
Bitwa pod Oliwą miała miejsce 28 listopada 1627 roku na redzie Gdańska i była starciem morskim pomiędzy flotą polską a szwedzką. Z racji choroby admirała Wilhelma Appelmanna, dowództwo nad polskimi siłami objął Arend Dickmann, wspierany przez kapitanów Jana Storcha i Hermana Witte.
Siły stron
Polska flota składała się z 10 okrętów, w tym galeonów, pink i fluit, z łączną liczbą 179 dział oraz 1160 żołnierzy i marynarzy. Szwedzi mieli 6 okrętów z 122 działami i 700 załogantami.
Polskie okręty:
- Święty Jerzy – galeon, 31 dział
- Latający Jeleń – galeon, 20 dział
- Panna Wodna – pinka, 12 dział
- Czarny Kruk – fluita, 16 dział
- Żółty Lew – pinka, 10 dział
- Wodnik – galeon, 17 dział
- Król Dawid – galeon, 31 dział
- Arka Noego – pinka, 16 dział
- Biały Lew – fluita, 8 dział
- Płomień – fluita, 18 dział
Szwedzkie okręty:
- Tigern – galeon, 22 działa
- Solen – galeon, 20 dział
- Pelikanen – galeon, 20 dział
- Manem – galeon, 26 dział
- Enhörningen – galeon, 18 dział
- Papegojan – pinasa, 16 dział
Przebieg bitwy
Bitwa rozpoczęła się, gdy szwedzka eskadra dostrzegła polskie okręty na redzie Gdańska. Starcie podzieliło się na dwa główne pojedynki, w których Polacy zdobyli szwedzki galeon „Tigern”, a walka z „Solenem” zakończyła się tragicznie, gdy jego kapitan wysadził okręt. Po bitwie Polacy odnieśli zwycięstwo, a zdobyte okręty wróciły do bazy w Wisłoujściu.
Konsekwencje
Zwycięstwo pod Oliwą miało duże znaczenie propagandowe, pokazując możliwości polskiej floty i wzmacniając pozycję królewskiej władzy w Gdańsku. Bitwa przyczyniła się również do chwilowego zdjęcia szwedzkiej blokady portu gdańskiego.
Upamiętnienie
- Pomnik Bitwy pod Oliwą w Oliwie.
- Ulice Bitwy Oliwskiej i Arenda Dickmana w Gdańsku-Oliwie.
- 28 listopada 1918 roku, w rocznicę bitwy, utworzono marynarkę polską na rozkaz Józefa Piłsudskiego.
Bibliografia
- Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967.
- Eugeniusz Koczorowski, Bitwa pod Oliwą, Wydawnictwo Morskie, 1976.
Bitwa pod Oliwą pozostaje ważnym elementem historii morskiej Polski oraz symbolem odwagi i determinacji polskich marynarzy.