Bitwa pod Lubiszewem
Bitwa pod Lubiszewem miała miejsce 17 kwietnia 1577 roku podczas konfliktu pomiędzy Rzeczypospolitą a zbuntowanym Gdańskiem, który sprzeciwiał się wyborowi Stefana Batorego na króla Polski. Wojska polskie liczyły około 3300 żołnierzy, dowodzone przez hetmana Jana Zborowskiego, a armia gdańska składała się z 10-12 tys. żołnierzy pod dowództwem Jana Winkelbrucha.
Przyczyny wojny
Wojna wybuchła po ucieczce króla Henryka Walezego i wyborze nowego władcy. Po śmierci cesarza Maksymiliana II Habsburga, większość zwolenników przeszła na stronę Batorego, z wyjątkiem Gdańska, który nie chciał uznać nowego króla.
Przygotowania do starcia
Gdańszczanie zaciągnęli zawodowe wojska najemne oraz zmobilizowali lokalnych mężczyzn, co dało im przewagę liczebną. Wojska królewskie, dowodzone przez Zborowskiego, również przygotowały się do bitwy. Po otrzymaniu informacji o ruchach przeciwnika, Zborowski postanowił stawić czoła gdańskim wojskom w wybranym przez siebie miejscu pod Lubiszewem.
Bitwa
Bitwa składała się z kilku faz:
- Walka ogniowa między hajdukami a landsknechtami.
- Pierwsza szarża jazdy królewskiej, która nie przełamała pozycji niemieckich.
- Zdobycie gdańskich dział przez piechotę węgierską.
- Walka wręcz pomiędzy hajdukami a niemiecką piechotą.
- Decydująca szarża husarii, która rozbiła gdańskich rajtarów.
Po rozbiciu niemieckich sił, gdańszczanie rzucili się do ucieczki, a ich flota, mimo wcześniejszego ostrzału, również wycofała się.
Po bitwie
Straty gdańskich wojsk były ogromne – zginęło 4416 żołnierzy, a 1000 zostało wziętych do niewoli. Wojska królewskie poniosły znacznie mniejsze straty, wynoszące 60 zabitych. Mimo zwycięstwa, Batorego wojska nie zdobyły Gdańska, który poddał się dopiero w grudniu 1577 roku po negocjacjach. Gdańsk uznał króla, zapłacił 200 000 zł i przywrócił swoje przywileje.
