Bitwa pod Lipanami

Bitwa pod Lipanami

Bitwa pod Lipanami, stoczona 30 maja 1434 roku, jest jednym z kluczowych wydarzeń w historii Czech, będącym ważnym starciem w okresie wojen husyckich. Walki miały miejsce w pobliżu miejscowości Lipany, gdzie zderzyły się siły katolickiej i utrakwistycznej szlachty czeskiej z taborytami i sierotkami.

Przebieg bitwy

W bitwie uczestniczyły dwie główne strony: radykalni husyci (taboryci i sierotki) oraz koalicja umiarkowanych husytów i katolików. Radykałowie, dowodzeni przez Prokopa Wielkiego i Jana Čapka z Sán, dysponowali około 9 000 piechoty, 700 jazdą oraz 360 wozami bojowymi. Natomiast siły utrakwistów i katolików, pod dowództwem Diviša Bořka z Miletinka, liczyły około 20 000 żołnierzy i 660 wozów.

Obie armie korzystały z husyckiej taktyki, polegającej na obronie wozów (wagenburga). Radykałowie, licząc na błąd przeciwnika, schronili się w taborze. Diviš Bořek podzielił swoje siły, co pozwoliło na skuteczny atak na tabor radykałów.

W kluczowym momencie bitwy, taboryci otworzyli tabor, by gonić rzekomo uciekających przeciwników. Utrakwiści, wykorzystując tę okazję, przeprowadzili kontratak, co spowodowało chaos w szeregach taborytów. Jan Čapek, widząc beznadziejną sytuację, uciekł z pola bitwy, zyskując opinię zdrajcy.

Skutki bitwy

Bitwa zakończyła się klęską taborytów, którzy stracili około 1 300 ludzi, w tym dowódcę Prokopa Wielkiego. Po bitwie oba ugrupowania uległy rozbiciu, a część żołnierzy przeszła do utrakwistów lub wyemigrowała. Opór grupy Jan Roháča z Dubé był krótkotrwały, a bitwa pod Lipanami położyła kres wojnom husyckim. Ostatnim epizodem był mniej znaczący konflikt pod Křečem, gdzie katolicy ostatecznie pokonali pozostałości taborytów.

Opis bitwy pojawia się również w literaturze, m.in. w książce Andrzeja Sapkowskiego „Lux perpetua”.