Bitwa pod Białym Kamieniem
Bitwa pod Białym Kamieniem miała miejsce 25 września 1604 roku podczas wojny polsko-szwedzkiej (1600–1611). Szwedzka armia, licząca około 7000 żołnierzy, dowodzona przez Arvida Stålarma oraz hiszpańskiego najemnika Alonzo Cacho de Canuta, rozpoczęła oblężenie twierdzy 15 września. Pierwszy szturm został odparty przez załogę, a do drugiego nie doszło dzięki przybyciu z odsieczą Jana Karola Chodkiewicza z 2000 żołnierzami.
Pole bitwy znajdowało się między drogą z Dorpatu do Rewla, a bagnistymi strumieniami. Biały Kamień leżał w dolinie na zachód od pola bitwy. Widząc nadciągającą armię polsko-litewską, Canuta zaproponował luźny szyk, jednak Stålarm, pamiętając wcześniejsze porażki, zdecydował się na zmieszanie piechoty i jazdy. Szwedzkie skrzydła składały się z:
- Lewego skrzydła z Niemców, dowodzonego przez de Canuta, opartego o groblę.
- Prawa skrzydła z Finów, osłoniętego przez bagna.
- Centrum, dowodzonego przez Stålarma, składającego się z piechoty.
Chodkiewicz, po rozpoznaniu szyku Szwedów, zdecydował się na atak na lewe skrzydło. Armia Rzeczypospolitej ustawiła się w następujący sposób:
- Husaria na prawym skrzydle.
- Lekka jazda na lewym skrzydle.
- Piechota, rajtaria i artyleria w centrum.
Husaria, atakując Niemców, zdołała rozbić ich rajtarię. Pomimo zaciętego oporu piechoty dowodzonej przez Canuta, po jego śmierci, szwedzka piechota zaczęła się wycofywać. Po zniszczeniu lewego skrzydła, Chodkiewicz rzucił do natarcia pozostałe jednostki, co doprowadziło do całkowitej klęski Szwedów. Armia Stålarma straciła 3000 żołnierzy, 6 dział oraz 21 chorągwi, podczas gdy Polacy i Litwini mieli 50 zabitych i 100 rannych.
Podsumowanie
Bitwa pod Białym Kamieniem była kluczowym starciem w wojnie polsko-szwedzkiej, które ukazało siłę armii Rzeczypospolitej. Zwycięstwo Chodkiewicza znacząco wpłynęło na dalszy przebieg konfliktu.
