Biskup w Kościołach chrześcijańskich
Biskup to zwierzchnik lokalnego kościoła, pełniący rolę zastępcy Chrystusa. Jego znaczenie i funkcje różnią się w zależności od tradycji chrześcijańskiej. W Kościele rzymskokatolickim, prawosławnym oraz starokatolickim biskup to mężczyzna, który otrzymał pełnię sakramentu święceń. W XX wieku niektóre Kościoły, takie jak Wspólnota anglikańska, zaczęły udzielać święceń także kobietom.
Historia biskupstwa
Wczesne chrześcijaństwo ukazywało różne modele urzędów biskupich. W Jerozolimie dominował model monarchiczny, podczas gdy w Antiochii istniała grupa proroków i nauczycieli. Z czasem, pod wpływem Klemensa Rzymskiego i Ignacego Antiocheńskiego, ukształtowała się trzystopniowa hierarchia: biskupi, prezbiterzy i diakoni. W II wieku biskupi zaczęli pełnić funkcje administracyjne, a w IV wieku świecka władza cesarska wpłynęła na obsadzanie tych stanowisk.
Biskup w Kościele katolickim
W Kościele katolickim biskup jest uważany za kontynuatora misji apostołów. Jego sakra wymaga zgody papieża i nałożenia rąk przez co najmniej trzech biskupów. Biskup posiada władzę jurysdykcyjną nad lokalnym Kościołem, co podkreślono podczas Soboru trydenckiego i Soboru watykańskiego II.
Sukcesja apostolska
Sukcesja apostolska oznacza nieprzerwany ciąg święceń od apostołów do obecnych biskupów. Zachowały ją Kościoły katolickie, prawosławne oraz niektóre protestanckie, takie jak Luterański Kościół Szwecji. Kościół anglikański został jednak przez papieża uznany za mający przerwaną sukcesję apostolską.
Biskupi w tradycji prawosławnej
W prawosławiu biskupi pełnią funkcję pochodzącą z boskiego ustanowienia i są odpowiedzialni za strzeżenie depozytu Tradycji apostolskiej. Ich nauczanie i sakry są kluczowe dla ciągłości wiary. Prawosławie nie uznaje sakramentu biskupiego w Kościołach, które nie zachowały sukcesji apostolskiej.
Biskupi w protestantyzmie
W tradycji protestanckiej urząd biskupa jest rozpatrywany różnorodnie. W Kościołach ewangelicko-augsburskich biskupi są akceptowani, ale ich rola jest często marginalizowana. W większości protestanckich Kościołów biskup jest wybierany przez lokalne zgromadzenie.
Kwestia święceń kobiet
W XX wieku pojawiły się postulaty dotyczące święceń kobiet na urząd biskupa, związane z ruchami feministycznymi. W Kościołach, które praktykują te święcenia, argumentuje się, że Bóg nie powinien być utożsamiany jedynie z męskim wizerunkiem. W Polsce pierwszą biskupką była Izabela Wiłucka z Kościoła mariawitów.
