Biosfera
Biosfera to strefa Ziemi, w której występuje życie i odbywają się procesy ekologiczne. Obejmuje ona skorupę ziemską, atmosferę oraz hydrosferę. W przeciwieństwie do strefy abiotycznej, gdzie życie nie występuje, biosfera stanowi globalny system ekologiczny. Szacuje się, że biosfera zaczęła się formować przynajmniej 3,5 miliarda lat temu.
Biosfera obejmuje:
- 4 km n.p.m. – atmosfera
- 11 000 m p.p.m. – hydrosfera
Pochodzenie pojęcia
Pojęcie biosfery wprowadził geolog Eduard Suess w 1875 roku. Ekologiczne rozumienie biosfery pojawiło się w latach 20. XX wieku, a Arthur Tansley w 1935 roku wprowadził pojęcie ekosystemu. Włodzimierz Wiernadskij w latach 1926-1929 rozszerzył definicję biosfery, postrzegając ją jako system ekologiczny, w którym organizmy żywe są integralną częścią.
Biosfery 1, 2, 3
Termin „biosfera” z numeracją odnosi się do różnych systemów ekologicznych:
- Biosfera 1: Ziemia
- Biosfera 2: Laboratorium w Arizonie, zamknięty system ekologiczny na powierzchni 3,15 akrów (13 000 m²)
- Biosfera 3: BIOS-3; sztuczna biosfera stworzona przez Rosjan w latach 1967-1968
Biosfery pozaziemskie
Obecnie nie ma dowodów na istnienie pozaziemskich biosfer. Pierwsze organizmy na Ziemi mogły powstać w wyniku rzadkiej kombinacji zjawisk astrofizycznych i geologicznych, co sugeruje, że podobne biosfery we wszechświecie mogą być niezwykle rzadkie. Jednakże, niektórzy naukowcy twierdzą, że biorąc pod uwagę liczne planety podobne do Ziemi, biosfery mogą być bardziej powszechne, a ich liczba w Drodze Mlecznej może sięgać 600 milionów.
Badania planet pozasłonecznych sugerują, że najbliższa pozaziemska biosfera powinna znajdować się w promieniu 100 lat świetlnych od Ziemi. Spekuluje się również o możliwości stworzenia sztucznych biosfer w procesie terraformowania, na przykład na Marsie.
Podsumowanie
Biosfera jest kluczowym elementem Ziemi, a jej zrozumienie ma istotne znaczenie dla ekologii i astrobiologii. Wciąż pozostaje wiele pytań dotyczących istnienia biosfer pozaziemskich oraz możliwości ich stworzenia na innych planetach.
