Bezdomność – definicja i charakterystyka
Bezdomność to zjawisko społeczne definiowane jako brak miejsca zamieszkania, co prowadzi do kryzysu egzystencjalnego. Osoby bezdomne nie tylko nie mają dachu nad głową, ale także środków do zaspokajania podstawowych potrzeb, co skutkuje poważnym upośledzeniem ich funkcjonowania psychicznego i społecznego.
Pojęcie bezdomności
Termin „bezdomny” pojawił się w polskim języku na przełomie XVIII i XIX wieku, odnosząc się do ofiar wojen. Obecnie bezdomność definiuje się jako sytuację, w której osoba nie może zapewnić sobie schronienia spełniającego minimalne warunki mieszkalne. W Polsce istnieje także definicja prawna w „Ustawie o pomocy społecznej”, która wskazuje na osoby niezamieszkujące w lokalach mieszkalnych.
Przyczyny bezdomności
- Przyczyny społeczno-ekonomiczne, takie jak wzrost bezrobocia i brak miejsc w instytucjach wsparcia.
- Przyczyny prawne, na przykład możliwość eksmisji bez zapewnienia alternatywnego lokum.
- Przyczyny patologiczne, w tym alkoholizm i przemoc w rodzinie.
- Przyczyny socjopsychologiczne, takie jak wybór alternatywnego stylu życia.
- Przyczyny osobowościowe, w tym niskie poczucie własnej wartości.
Skala zjawiska w Polsce
Szacuje się, że liczba osób bezdomnych w Polsce waha się od 30 do 300 tysięcy. W 2002 roku zarejestrowano około 31 tysięcy osób korzystających z formalnej pomocy społecznej. Rozbieżności w danych wynikają z różnych definicji bezdomności oraz z mobilności tej grupy społecznej.
Pomoc dla osób bezdomnych
Pomoc bezdomnym jest zadaniem gminy i może obejmować schronienie, posiłki i zasiłki. Organizacje pozarządowe, takie jak Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta oraz Fundacja Wzajemnej Pomocy „Barka”, aktywnie wspierają osoby bezdomne, oferując również programy reintegracji społecznej.
Bezdomność w kulturze
Bezdomność jest tematem poruszanym w literaturze, filmach i muzyce, m.in. w utworze Phila Collinsa „Another Day in Paradise” oraz w książce Paulo Coelho „Zahir”. Problematykę tę eksplorują również polscy artyści, jak raper Eldo w utworze „Śmieci” oraz dramaturg Janusz Głowacki w „Antygonie w Nowym Jorku”.
