|okres istnienia =
|grafika = Wild goose.jpg
|opis grafiki =
|typ = strunowce
|podtyp = kręgowce
|gromada = ptaki
|podgromada = Neornithes
|infragromada = ptaki neognatyczne
|rząd = blaszkodziobe
|rodzina = kaczkowate
|podrodzina = gęsi
|rodzaj = Branta
|gatunek = bernikla kanadyjska
|synonimy =
* Anas canadensis Linnaeus, 1758
* Anser parvipes
* Bernicla occidentalis
|ranga podtaksonu = Podgatunki
|podtaksony =
* B. c. occidentalis (S.F. Baird, 1858)
* B. c. fulva Delacour, 1951
* B. c. maxima Delacour, 1951
* B. c. parvipes (Cassin, 1852)
* B. c. moffitti Aldrich, 1946
* B. c. interior Todd, 1938
* B. c. canadensis (Linnaeus, 1758)
|status IUCN = LC
|IUCN id = 22679935
|mapa występowania = Branta canadensis map.png
|opis mapy występowania = Zasięg pierwotny (ciemne kolory) i populacje introdukowane (jasne).
żółty: zasięg letni
zielony: zasięg całoroczny
niebieski: zasięg zimowy
różowy: zasięg letni populacji klasyfikowanej jako Branta hutchinsii
|wikispecies = Branta canadensis
|commons = Category:Branta canadensis
}}
Bernikla kanadyjska (Branta canadensis) – gatunek dużego ptaka z podrodziny gęsi (Anserinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae). Udomowiona w XVIII wieku, często hodowana w amerykańskich i brytyjskich parkach, ogrodach, ale bez znaczenia gospodarczego.
Systematyka
Bernikla kanadyjska jest gatunkiem siostrzanym bernikli hawajskiej (B. sandvicensis). Obecnie wyróżnia się 7 podgatunków B. canadensis. Dawniej zaliczano do niej także podgatunki wydzielone do osobnego gatunku o nazwie bernikla północna (B. hutchinsii).
Zasięg występowania
Bernikla kanadyjska występuje w zależności od podgatunku:
* B. canadensis occidentalis – południowo-zachodnia Alaska; zimuje na wybrzeżach od południowej Kolumbii Brytyjskiej na południe po Oregon
* B. canadensis fulva – wybrzeża południowej Alaski i zachodniej Kolumbii Brytyjskiej
* B. canadensis maxima – południowo-środkowa Kanada
* B. canadensis parvipes – środkowa Alaska przez środkową Kanadę po północno-zachodnią Zatokę Hudsona; zimuje w południowo-środkowych USA
* B. canadensis moffitti – południowo-zachodnia Kanada i północno-zachodnie USA; zimuje od północno-zachodnich USA na południe po północno-zachodni Meksyk
* B. canadensis interior – środkowa i wschodnia Kanada oraz południowo-zachodnia Grenlandia; zimuje we wschodnich USA
* B. canadensis canadensis – południowo-wschodnia Kanada i północno-wschodnie USA; zimuje we wschodnich USA
W Europie hodowana w parkach i ogrodach jako ptak ozdobny. Uciekinierzy z niewoli utworzyli populacje na Wyspach Brytyjskich, w Skandynawii oraz Europie Zachodniej i na Rugii, być może również na Sardynii i Islandii. Są to mieszańce z przewagą B. canadensis canadensis. Na Nowej Zelandii wprowadzono mieszańce z przewagą B. canadensis maxima. Bernikla kanadyjska uznawana jest za jeden ze 100 najgroźniejszych gatunków obcych w Europie. Stale rozszerza tu swój zasięg, konkurując z rodzimymi, europejskimi gatunkami gęsi. Potrafi się z nimi krzyżować, zwłaszcza z gęgawą (Anser anser).
Pierwsze stwierdzenie bernikli kanadyjskiej na ziemiach polskich miało miejsce przed 1935 rokiem na Pomorzu, kolejne ponad 30 lat później w Gubinie. Od lat 80. XX wieku w Polsce corocznie obserwowane są zimujące bernikle, włącznie z dużym stadem na Zalewie Wiślanym. Część tych ptaków to uciekinierzy z ogrodów zoologicznych i prywatnych hodowli. W 2005 roku potwierdzono pierwszy udany lęg w Gdańsku. W 2007 roku w różnych częściach Gdańska do lęgów przystąpiły już 4 pary bernikli, które wyprowadziły 15 młodych. Mimo że ptaki odławiano i zatrzymywano w ogrodzie zoologicznym, nie zapobiegło to dalszemu wzrostowi liczebności tamtejszej populacji. W 2008 roku gniazdowanie tego gatunku stwierdzono na Kaszubach nad Jeziorem Somińskim w powiecie chojnickim oraz ponownie w Gdańsku. Co więcej, nad Jeziorem Somińskim był to najprawdopodobniej lęg mieszany z rodzimą gęgawą (Anser anser). Fakty te potwierdzają, że w Polsce trwa szybka inwazja tego gatunku, co może zagrozić gatunkom rodzimym, ani łowieckiej. Podlega natomiast obowiązującym w Polsce międzynarodowym aktom prawnym – konwencji berneńskiej (zał. III), konwencji bońskiej (zał. II) i Dyrektywie ptasiej UE, w świetle których jest gatunkiem łownym.
Hodowla
Bernikle kanadyjskie już 300 lat temu trzymano w królewskich ogrodach. Często zamieszkują wielkomiejskie parki na Wyspach Brytyjskich. W Polsce są coraz powszechniej hodowane jako ptaki ozdobne w półotwartych hodowlach prywatnych.
