Berberys zwyczajny
Berberys zwyczajny (Berberis vulgaris L.) to krzew z rodziny berberysowatych, występujący dziko w Europie, a w Skandynawii i na Wyspach Brytyjskich zadomowiony. Rzadko spotykany jest w południowych i środkowych Niemczech.
Morfologia
- Pokrój: Krzew do 3 m wysokości, z kanciastymi gałązkami i trójdzielnymi cierniami.
- Liście: Odwrotnie jajowate do podłużno-eliptycznych, o długości 3-6 cm, z delikatnie kolczastymi ząbkami.
- Kwiaty: Żółte, pachnące, z trzema płatkami korony i sześcioma miodnikami, zebrane w zwisające grona.
- Owoc: Czerwona, kwaskowata jagoda, jajowata lub cylindryczna.
Biologia i ekologia
Berberys kwitnie od maja do czerwca, a jego kwiaty są zapylane przez owady. Nasiona dojrzewają we wrześniu i październiku, a ich rozsiewaniem zajmują się zwierzęta. Krzew jest również habitatem dla różnych gatunków grzybów oraz larw niektórych owadów.
Ochrona
Berberys niegdyś występował powszechnie w Polsce, rosnąc w zaroślach i na brzegach lasów. Jako żywiciel pośredni rdzy zbożowej został w przeszłości tępiony przez rolników, gdyż jego obecność mogła być szkodliwa dla upraw.
Zastosowanie
- Roślina ozdobna: Cieszy się popularnością w ogrodach.
- Roślina lecznicza: Używana w medycynie od starożytności; napary z liści wspomagają trawienie, a kora i korzenie mają właściwości antybiotyczne.
- Owoce: Surowiec witaminizujący, zawierający witaminę C, E oraz pektyny. Używane w stanach gorączkowych i podczas infekcji.
- Sztuka kulinarna: Z owoców produkowane są soki, syropy, dżemy i marmolady.
Przypisy
Berberys zwyczajny jest zaliczany do roślin leczniczych i opisany przez Karola Linneusza.
