Henri Benjamin Constant de Rebecque
Henri Benjamin Constant de Rebecque (1767-1830) był szwajcarskim pisarzem, filozofem i działaczem politycznym, uznawanym za jednego z ojców liberalizmu. Jego działalność miała miejsce w okresie od Dyrektoriatu do Restauracji Burbonów we Francji.
Życiorys
Urodził się w arystokratycznej, protestanckiej rodzinie. Po śmierci matki był wychowywany przez babki i guwernerów, a w młodym wieku opanował kilka języków. W 1783 roku rozpoczął studia na Uniwersytecie Edynburskim, a w 1786 roku osiedlił się w Paryżu, gdzie nawiązał kontakt z intelektualistami i politykami. W 1789 roku ożenił się z baronówną Minna de Cramm, a po rozwodzie z nią w 1795 roku, związał się z Germaine de Staël, z którą nawiązał burzliwy związek.
W latach 1796-1797 publikował broszury krytykujące jakobiński terror, a w 1799 roku wszedł do Trybunatu za zgodą Napoleona. Constant stał się znany jako przeciwnik dyktatury, co doprowadziło do jego usunięcia z Trybunatu w 1801 roku. Po upadku Napoleona w 1814 roku powrócił do polityki, wspierając Burbonów i ideę ograniczonego rządu konstytucyjnego.
Myśl filozoficzna
Constant wyróżniał różne aspekty wolności, podkreślając znaczenie sfery prywatnej i prawa jednostki do niezależności od władzy. Uważał, że wolność polityczna, w tym wolność prasy i zrzeszania się, jest kluczowa dla społeczeństwa. Krytykował koncepcję wolności starożytnej, skupiającej się na aktywności w sferze publicznej, argumentując, że powinna być ona oparta na prawach jednostki.
Wizja ustrojowa
Constant postulował ograniczenie władzy, niezależnie od jej źródła, i zwracał uwagę na konieczność reprezentacji w demokracji. Opracował nowoczesną teorię monarchii konstytucyjnej, w której władza królewska pełni rolę neutralnego mediatora. Promował także ideę samorządu lokalnego jako przeciwwagę dla władzy centralnej.
Twórczość
Constant był autorem licznych dzieł literackich i filozoficznych. Najważniejsze to:
- Adolphe (1816)
- De la liberté des Anciens comparée à celle des Modernes (1819)
- De la religion considérée dans sa source, ses formes et son développement (1824-1830)
Jego prace wciąż mają wpływ na myśl liberalną i są przedmiotem badań w zakresie filozofii politycznej.
