Bartel Wielki
Bartel Wielki to wieś kociewska w Polsce, zlokalizowana w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Kaliska. Mieści się na Pojezierzu Starogardzkim.
Według przekazów, nazwa wsi pochodzi od imienia Bartel, które pojawia się w dokumentach już z 1428 roku. W lustracji Prus Królewskich z 1624 roku wspomniano młynarza Bartela Jeskiego, co potwierdza istnienie tego imienia. Józef Milewski sugeruje także, że nazwa może pochodzić od słów „barć” lub „bartnik”. Bartel Wielki jest jedynym miejscem o tej nazwie w Polsce.
Wieś ma charakter sołecki, z rozproszoną zabudową na długości około 2 kilometrów, w otoczeniu lasów. Na dzień 31 grudnia 2007 roku mieszkało tu 140 osób w 28 gospodarstwach, które zajmują powierzchnię 3216 ha.
Rozwój wsi
W ramach Pomorskiego Programu Odnowy Wsi, zlikwidowany budynek szkoły w Bartlu Wielkim został przekształcony w Ośrodek Rozwoju i Integracji Sołectwa. Obok powstał drewniany obiekt w stylu wigwamu, mogący pomieścić około 50 osób.
Co roku organizowany jest Festyn Rodzinny przez Radę Sołecką, który integruje społeczność lokalną.
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 Bartel Wielki należał administracyjnie do województwa gdańskiego.
Historia
11 maja 1946 roku, w okolicach Bartla Wielkiego, 5 Wileńska Brygada AK rozbiła grupę operacyjną KBW i UB.
Bibliografia
- Krzysztof Kowalkowski – „Z dziejów GMINY KALISKA oraz wsi do niej należących”, Wyd. Region, Gdynia 2010
- Dariusz Fikus – „Pseudonim 'Łupaszka'”, Wydawnictwo Most, Warszawa, 1988
- Józef Milewski – „Dzieje wsi powiatu starogardzkiego”, Gdańsk, 1968
