Ballady i romanse Adama Mickiewicza
Ballady i romanse to zbiór ballad Adama Mickiewicza, wydany w 1822 roku w Wilnie. Uznawany jest za początek polskiego romantyzmu oraz rozwój gatunku ballady w literaturze polskiej. Tom łączy elementy literackie wcześniejszych epok, takich jak duma czy sielanka.
Charakterystyka tomu
Ballady Mickiewicza osadzone są w konkretnych realiach historycznych i lokalnych, takich jak Świteź czy Płużyny. W te rzeczywiste miejsca wkraczają elementy nadprzyrodzone, które wprowadzają tajemniczość i niebezpieczeństwo. Świat nadprzyrodzony pełni rolę sędziego, oceniającego ludzkie czyny i wymierzającego kary za zło (np. w utworach Lilije, Rybka, Świtezianka).
Opisy przyrody w balladach tworzą atmosferę grozy, wykorzystując elementy takie jak dzikość, cisza czy światło księżyca. Utwory mają różne tonacje – od poważnych po żartobliwe, co widać w takich balladach jak To lubię czy Pani Twardowska.
Wpływ na literaturę
Chociaż ballady były obecne w polskiej literaturze wcześniej, to dopiero tom Ballady i romanse przyczynił się do ich popularności. Zyskały na znaczeniu w kontekście polemiki z oświeceniową wizją świata, stając się kluczowym gatunkiem romantyzmu. Z czasem jednak pojawiło się wiele naśladowców, co doprowadziło do pewnej konwencjonalizacji tego gatunku, a motywy literackie zaczęły być traktowane w sposób dydaktyczny.
Zawartość tomu
W zbiorze znajduje się 14 utworów:
- Pierwiosnek
- Romantyczność
- Świteź
- Świtezianka
- Rybka
- Powrót taty
- Kurhanek Maryli
- Do przyjaciół
- To lubię
- Rękawiczka
- Pani Twardowska
- Tukaj albo próby przyjaźni
- Lilije
- Dudarz
Linki zewnętrzne
- Ballady i romanse w zbiorach Cyfrowej Biblioteki Narodowej
