Balast w jednostkach pływających
Balast to masa umieszczona nisko w kadłubie jednostki pływającej, mająca na celu obniżenie środka ciężkości i zwiększenie stateczności poprzecznej. Jachty z balastem określane są jako balastowe, a jego masa stanowi zazwyczaj 25-50% wyporności jednostki.
Rodzaje balastu
Balast może być wykonany z różnych materiałów, takich jak ołów, żeliwo, żelbet, piasek oraz inne ciężkie substancje. Wyróżniamy trzy główne typy balastu:
- Balast integralny – charakteryzuje się płynnością przejścia kształtu kadłuba w bryłę balastową, mocowany przy pomocy szpilek przechodzących na wylot.
- Balast płetwowy – wyprofilowana płetwa balastowa, która wytwarza opór boczny i obniża środek ciężkości. Popularność zyskała w połowie XX wieku.
- Balast bryłowy – wyodrębniony z kadłuba jako oddzielna bryła, co zmniejsza opór wody. Służy głównie w regatach krótkodystansowych.
Historia balastu
Początkowo balast stanowiły ciężkie przedmioty umieszczane wewnątrz kadłuba. W XIX wieku pojawiły się problemy z przemieszczaniem się balastu, co prowadziło do wypadków, takich jak zatonięcie szkunera Mohawk w 1876 roku. Wprowadzenie balastu mocowanego zewnętrznie zrewolucjonizowało konstrukcję jachtów.
Nowoczesne technologie
W 1979 roku wprowadzono technologię Ballast-Pak, polegającą na wypełnieniu przestrzeni kadłuba mieszanką żywicy i ołowianego śrutu. Umożliwiło to nowe spojrzenie na usytuowanie balastu w nowoczesnych jachtach.
Innowacje w balastach
Nowoczesne jachty wykorzystują różnorodne rozwiązania, jak na przykład:
- Ruchomy balast bryłowy z płytą kompensacyjną, poprawiającą hydrodynamikę jednostki.
- Wodne instalacje balastowe, które wypełniają specjalne komory wodą.
Współczesne badania nad kształtami balastu, takimi jak bulbkil czy zastosowanie winglety, mają na celu dalsze poprawienie efektywności i bezpieczeństwa jednostek pływających.
