Bajronizm
Bajronizm to termin wprowadzony przez XIX-wiecznych krytyków literackich, który odnosi się do charakterystycznych cech wczesnej twórczości angielskiego poety George’a Gordona Byrona. Pojęcie to jest ściśle związane z romantycznym modelem bohatera, który stworzył Byron.
Cechy bajronizmu
Bajronizm charakteryzuje się kilkoma istotnymi elementami:
- Bunt przeciwko normom społecznym: Bohater bajroniczny jest buntownikiem, co jest typowe dla literatury romantycznej.
- Samotność: Wyalienowanie i skłócenie z otoczeniem są kluczowymi aspektami tej postaci.
- Indywidualizm: Bohaterowie wykazują silny indywidualizm na różnych płaszczyznach.
- Wewnętrzne rozdarcie: Często doświadczają wiecznego cierpienia.
- Dwuznaczność moralna: Bohaterowie bywają moralnie niejednoznaczni.
- Skłonność do zemsty: Często przejawiają tendencję do odwetu.
Bajronizm w Polsce
W polskiej literaturze model bohatera bajronicznego był naśladowany przez wielu twórców, w tym Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego.