Babięta
Babięta (niem. Babienten, 1938–1945 Babenten) to wieś w Polsce, zlokalizowana w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie mrągowskim, w gminie Piecki. W latach 1975–1998 administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś usytuowana jest nad Babiecką Strugą, w pobliżu szlaku kajakowego rzeki Krutyni.
Historia
Założona w XV wieku, wieś początkowo rozwijała się wokół kuźnicy hutniczej. W XX wieku zbudowano młyn wodny, który obecnie funkcjonuje jako mała elektrownia wodna. Babięta dysponuje lądowiskiem dla małych samolotów oraz ośrodkiem wypoczynkowym, w którym można wynająć kajaki.
Nazwa wsi pochodzi od pobliskich jezior Babięty Wielkie i Babięty Małe, co sugeruje etymologię związana z określeniem „baba” w znaczeniu „czarownica”.
Rzeka Babięta w przeszłości stanowiła granicę pomiędzy różnymi komturstwami. Osada hutnicza, która powstała w XV wieku, była zarządzana przez wójtów krzyżackich, a później przez starostów książęcych. Po zniszczeniu kuźnicy w czasie wojny ze Szwecją, odbudowano ją, jednak przestała funkcjonować w 1727 roku. W XIX wieku pozostałości huty przewieziono do nowoczesnych zakładów w Katowicach.
Wieś Babięta dzieliła się na dwie części, z których wschodnia została założona w 1570 roku, a zachodnia w połowie XVII wieku. Obie części połączono w 1816 roku, a w 1838 roku wieś liczyła już 47 domów i 272 mieszkańców.
W XVII wieku na terenie wsi znajdował się książęcy młyn wodny, który działał do 1930 roku. W 1938 roku zmieniono nazwę wsi na Babenten. Wieś została zdobyta przez radzieckie wojska 27 stycznia 1945 roku.
Przypisy
Bibliografia
- Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996.
- Wacław Kowalski: Województwo olsztyńskie, przewodnik. Olsztyn, Wyd. Sport i Turystyka, 1969.
- Gustaw Leyding: Dzieje wsi. W: Mrągowo. Z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn, 1975.
