Automatyczny Statek Transferowy (ATV)
Automatyczny Statek Transferowy (ATV) to typ bezzałogowych statków transportowych opracowanych przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) w celu zaopatrywania Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) w niezbędne materiały, takie jak paliwo, woda, powietrze oraz sprzęt do eksperymentów. ATV miał również zdolność podnoszenia orbity ISS, co było istotne dla utrzymania jej właściwej pozycji. Statki były wynoszone w kosmos za pomocą rakiet Ariane 5 ES z kosmodromu Kourou.
Pierwszy egzemplarz, Jules Verne, wystartował 9 marca 2008 roku i po trzech dniach dokował do ISS. W sumie zrealizowano pięć misji ATV, ostatnia miała miejsce w 2014 roku.
Dane techniczne
- Długość: 9794 mm (złożony), 10 269 mm (rozłożony)
- Średnica: 4480 mm (panele złożone), 22 281 mm (panele rozłożone)
- Masa:
- pusty: 10 470 kg
- paliwo: 2613 kg
- masa całkowita: 13 083 kg
- masa ładunku: 7500 kg
- maksymalna masa startowa: 20 750 kg
- maksymalna masa odpadów: 6300 kg
- System napędowy: 4 silniki główne 490 N, 28 silników kontroli położenia 290 N
- Paliwo: Monometylohydrazyna; Utleniacz: Tetratlenek diazotu
- Moc ogniw słonecznych: 3800 W (po 6 miesiącach na orbicie)
Możliwości transportowe
ATV mogło przewozić do 9 ton ładunku. Maksymalne masy poszczególnych ładunków to:
- 5500 kg „suchych” towarów (jedzenie, ubrania, sprzęt)
- 4700 kg paliwa do podniesienia orbity stacji
- 860 kg paliwa dla systemu napędowego
- 840 kg wody pitnej
- 100 kg gazów (powietrze, tlen, azot)
Plan startów
W 2012 roku ESA ogłosiła zakończenie produkcji ATV po piątej misji w 2014 roku, co zamknęło program bezzałogowych transporterów, które wspierały ISS do 2017 roku.
Ewolucja ATV
W 2004 roku ESA rozważała przyszłe zastosowania ATV, w tym:
- Moduł towarowy jako kapsuła powrotna do transportu eksperymentów na Ziemię.
- Przekształcenie ATV w załogową kapsułę powrotną dla astronautów.
- Statek logistyczny z niehermetyzowaną kapsułą do rozładunku na zewnątrz ISS.
Inne propozycje obejmowały m.in. stworzenie ministacji kosmicznej, laboratorium do badań w mikrograwitacji oraz kosmiczny prom do transportu ładunków na Księżyc lub Marsa.
