„`html
Austro-Węgry
Austro-Węgry, znane również jako monarchia austro-węgierska, były historycznym państwem związkowym w Europie Środkowej, istniejącym od 1867 do 1918 roku. Były wielonarodową monarchią konstytucyjną, która rozpadła się w wyniku I wojny światowej.
Struktura polityczna
W wyniku ugody austriacko-węgierskiej z 1867 roku, przekształcono Cesarstwo Austriackie w dualistyczną monarchię, składającą się z dwóch części:
- Przedlitawia – część austriacka, z siedemnastoma krajami koronnymi, posiadająca jednostronny ustrój.
- Zalitawia – część węgierska, formalnie unia Królestwa Węgier i Królestwa Chorwacji, z ograniczoną autonomią Chorwacji.
Obie części posiadały oddzielne parlamenty oraz rządy, ale wspólne ministerstwa do spraw zagranicznych, wojny i finansów. Nie było wspólnego parlamentu, a legislacja odbywała się przez delegacje z obydwu parlamentów.
Ustrój i administracja
Ustrój oparty był na trzech aktach prawnych, w tym ugodzie austriacko-węgierskiej oraz konstytucjach austriackiej i węgierskiej. W administracji dominował język niemiecki, chociaż nie był on językiem państwowym.
Flaga
Austro-Węgry nie miały jednej oficjalnej flagi, stosując różne flagi w zależności od sytuacji, jak czarno-żółta flagę Habsburgów i czerwono-biało-zieloną flagę Węgier.
Religia i gospodarka
Dominującą religią był katolicyzm. Gospodarka opierała się głównie na rolnictwie, a przemysł skoncentrowany był w Austrii i Czechach. W latach 1870–1910 potencjał przemysłowy wzrósł ponad trzykrotnie, a Austro-Węgry były jednym z czołowych producentów ropy naftowej.
I wojna światowa
Bezpośrednią przyczyną wojny było zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda w 1914 roku. W rezultacie Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, co doprowadziło do konfliktu z Rosją i innymi państwami. Mimo początkowych sukcesów, armia austro-węgierska poniosła ogromne straty w dalszej części wojny, co osłabiło monarchię.
Klęska i rozpad
Chaos wewnętrzny i wzrost nacjonalizmu doprowadziły do rozpadu Austro-Węgier w 1918 roku. W wyniku różnych deklaracji niepodległości, powstały nowe państwa, w tym Czechosłowacja i Węgry. Monarchia została rozwiązana, a ostatni cesarz Karol I został wygnany.
Dziedzictwo
Stosunek do Austro-Węgier zmieniał się w czasie. Choć pierwotnie postrzegane jako monarchia despotyczna, późniejsze konflikty narodowościowe w Europie Środkowej przyczyniły się do poprawy ich wizerunku jako kraju z systemem parlamentarnym i szerokimi wolnościami osobistymi.
„`
