August Cieszkowski
August Cieszkowski herbu Dołęga (1814-1894) był polskim filozofem, działaczem naukowym i społecznym, który przyczynił się do rozwoju nauki w Polsce. Był członkiem honorowym Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1890 roku.
Życiorys
Urodził się 12 września 1814 roku w Suchej jako syn ziemianina. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz w Berlinie, gdzie w 1838 roku uzyskał doktorat z filozofii. Po studiach odbył podróż po Europie, a w 1840 roku osiedlił się w Surhowie, a następnie przeniósł się do Wierzenicy koło Poznania. Cieszkowski był aktywnym działaczem na rzecz powołania uniwersytetu w Poznaniu i trzykrotnie pełnił funkcję prezesa Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W 1870 roku założył Wyższą Szkołę Rolniczą w Żabikowie. Zmarł 12 marca 1894 roku w Poznaniu.
Filozofia
Cieszkowski krytykował idealizm Hegla, promując ideę czynu jako podstawę bytu i historii. Jego myśli miały wpływ na takie postacie jak Pierre Proudhon i Karol Marks. Cieszkowski był uważany za prekursora marksizmu. W jego mesjanistycznej koncepcji naród polski miał odegrać kluczową rolę w społeczno-moralnej odbudowie współczesności. Podkreślał znaczenie Kościoła katolickiego oraz Słowiańszczyzny.
Publikacje
Cieszkowski jest autorem wielu prac filozoficznych, w tym:
- Prolegomena zur Historiosophie (1838)
- Gott und Palingenesie (1842)
- Ojcze nasz (1848-1906, cztery tomy)
- O kredycie i obiegu (1911)
- O drogach ducha (1869)
Upamiętnienie
W 2014 roku, w dwusetną rocznicę urodzin Cieszkowskiego, Sejm RP przyjął okolicznościową uchwałę. Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego przyznaje stypendia imienia filozofa, co stanowi hołd dla jego wkładu w rozwój nauki i filozofii w Polsce.
