Atrybucja
Atrybucja odnosi się do przypisywania cech osobom lub zjawiskom. W psychologii dotyczy to wyjaśniania przyczyn zachowań własnych oraz innych ludzi, co można określić jako naiwną teorię przyczynowości. Termin ten występuje również w gramatyce oraz marketingu.
Teoria atrybucji
Teoria atrybucji (ang. attribution theory) wyjaśnia proces postrzegania i wnioskowania dotyczącego przyczyn zachowań. Atrybucja pozwala na prognozowanie przyszłych zdarzeń oraz wpływanie na nie.
Rodzaje atrybucji
W teorii atrybucji wyróżnia się dwa główne rodzaje:
- Atrybucja zewnętrzna: Przypisywanie przyczyn zachowań czynnikom zewnętrznym, takim jak sytuacja lub okoliczności.
- Atrybucja wewnętrzna: Przypisywanie przyczyn zachowań cechom osobistym, takim jak inteligencja czy umiejętności (znana również jako atrybucja dyspozycyjna).
W kontekście własnych działań, atrybucja może być uzależniona od sukcesów, tendencji do samoobrony, ukierunkowania uwagi, samooceny oraz cech osobowości.
Przykład atrybucji
Rozważmy sytuację Sebastiana, który zdał kiepsko egzamin z psychologii:
- Atrybucja wewnętrzna: „Sebastian jest mało inteligentny.”
- Atrybucja zewnętrzna: „Były trudne pytania.”
Wybór rodzaju atrybucji ma istotny wpływ na postrzeganie sukcesów i porażek, a także na przyszłe decyzje i zachowania.
