Atlas nieba
Atlas nieba to zbiór map lub fotografii przedstawiających niebo, zarówno w całości, jak i w wybranych częściach. Pierwszym nowoczesnym atlasem nieba była Uranometria autorstwa Johanna Bayera, wydana w 1603 roku. Powstała na podstawie katalogu 1005 gwiazd opracowanego przez Tychona Brahe.
Z czasem katalogi gwiazd ewoluowały, obejmując coraz więcej obiektów, takich jak gromady, mgławice czy galaktyki, co doprowadziło do powstania nowych atlasów.
Współczesne atlasy nieba
Niektóre z największych współczesnych atlasów nieba to:
- The Great Atlas of the Sky, Piotr Brych, 2009 – 2,43 mln gwiazd do 12, 70 tys. galaktyk, gromad i mgławic.
- Millennium Star Atlas, Roger Sinnott, Michael Perryman, 1997 – 1,06 mln gwiazd do 11, 10 tys. galaktyk, gromad i mgławic.
- Wielki Atlas Nieba, Piotr Brych, 1999 – 1,06 mln gwiazd do 11, 3 tys. galaktyk, gromad i mgławic.
- Uranometria 2000.0, Wil Tirion i inni – 280 tys. gwiazd do 9,75, 30 tys. galaktyk, gromad i mgławic.
Atlasy fotograficzne
Przykładem atlasu fotograficznego z lat 50. XX wieku jest Palomar Observatory Sky Survey. Współczesne atlasy fotograficzne są dostępne głównie w formie cyfrowej, a jednym z najbardziej znanych jest Sloan Digital Sky Survey.
Ograniczenia atlasów
Tradycyjne atlasy mają swoje ograniczenia. Główną wadą jest brak obiektów nieskatalogowanych, takich jak progenitory gwiazd nowych, oraz ograniczone informacje o wyglądzie i położeniu obiektów niegwiazdowych, jak mgławice czy galaktyki. Z kolei atlasy fotograficzne często ograniczają się do podawania jedynie pozycji i jasności obiektów, co może prowadzić do zniekształceń w okolicach jasnych gwiazd, takich jak pierścienie i kolce dyfrakcyjne.
