Atak Niemiec na ZSRR
Operacja Barbarossa (niem. Unternehmen Barbarossa) to niemiecka agresja na Związek Radziecki, która rozpoczęła się 22 czerwca 1941 roku w trakcie II wojny światowej. Była to największa operacja wojskowa w historii, która wprowadziła ZSRR do koalicji antyhitlerowskiej. Plan ataku został podpisany przez Adolfa Hitlera 18 grudnia 1940 roku, a jego celem było szybkie zniszczenie Armii Czerwonej i obalenie rządu radzieckiego.
Siły i straty
Siły ZSRR:
- Na początku operacji: 2 517 054 żołnierzy
- Po mobilizacji: 5 000 000 żołnierzy
- 23 197 czołgów
- 18 000 samolotów
Siły III Rzeszy:
- 4 733 990 żołnierzy
- 3 612 czołgów
- 12 686 dział i moździerzy
- 2 937 samolotów
Straty:
- ZSRR: 3 000 000 zabitych, rannych lub zaginionych oraz 3 500 000 wziętych do niewoli
- III Rzesza: 743 000 zabitych, rannych lub zaginionych
Przygotowania i strategia
Hitler, uznając ZSRR za głównego wroga, zakładał zdobycie „przestrzeni życiowej” na wschodzie. Pomimo wcześniejszego sojuszu z ZSRR (pakt Ribbentrop-Mołotow), plan ataku został przyspieszony z powodu obaw związanych z ekspansjonistycznymi celami Stalina. Niemcy zorganizowali wywiad, który dostarczył szczegółowych informacji o radzieckich siłach, ale nie przewidziano ich pełnych możliwości mobilizacyjnych.
Przebieg operacji
Operacja rozpoczęła się 22 czerwca 1941 roku o 3:15. Niemieckie siły, składające się z ponad 4 milionów żołnierzy, zaatakowały ZSRR od Bałtyku po Karpaty, zaskakując Armię Czerwoną. W pierwszym dniu ataku Luftwaffe zniszczyła około 2000 radzieckich samolotów, co dało Niemcom przewagę powietrzną.
Działania Grupy Armii „Północ”
Grupa Armii „Północ” pod dowództwem feldmarszałka Wilhelma von Leeba miała za zadanie zdobycie Leningradu. Niemcy szybko zajęli kluczowe tereny, jednak spotkały ich opór ze strony Armii Czerwonej, co spowolniło ich postępy.
Działania Grupy Armii „Środek”
Grupa Armii „Środek” pod dowództwem feldmarszałka Fedor von Bocka atakowała Front Zachodni. Niemcy zdołali okrążyć i zniszczyć znaczne siły radzieckie, jednak ich natarcie zaczęło tracić impet z powodu logistyki i warunków pogodowych.
Konsekwencje i klęska Niemiec
Pomimo początkowych sukcesów, Niemcy nie zdołali zdobyć Moskwy przed zimą 1941 roku. Ich strategia, oparta na błyskawicznym ataku, okazała się niewystarczająca wobec radzieckiego oporu i mobilizacji. Ostatecznie operacja Barbarossa zakończyła się niepowodzeniem, a Wehrmacht poniósł znaczne straty, które nie mogły być efektywnie uzupełnione.
Podsumowanie
Atak na ZSRR w 1941 roku był kluczowym momentem II wojny światowej, który wpłynął na dalszy bieg konfliktu. Pomimo początkowych sukcesów, strategia Niemiec okazała się nietrwała, co prowadziło do ich klęski na froncie wschodnim.
