Asocjacja cząsteczek
Asocjacja cząsteczek to proces, w którym pojedyncze cząsteczki związków chemicznych łączą się w zespoły, zwane asocjatami. Zjawisko to występuje głównie w czystych cieczach oraz ich mieszankach.
Cząsteczki polarne, szczególnie te, które mogą tworzyć wiązania wodorowe, są szczególnie podatne na asocjację. Przykłady takich cząsteczek to woda, alkohole oraz kwasy karboksylowe. W czystej wodzie średnia liczba cząsteczek połączonych wiązaniami wodorowymi wynosi około 6-7. Silne asocjaty mogą również powstawać w przypadku cząsteczek polarnych w słabo polarnych rozpuszczalnikach; na przykład kwas benzoesowy w benzenie lub toluenie tworzy dimery.
Oddziaływania dyspersyjne
Oddziaływania dyspersyjne wpływają na zjawiska takie jak skraplanie i krzepnięcie substancji. Silna asocjacja cząsteczek, takich jak woda, alkohole i amoniak, skutkuje znacznie wyższymi temperaturami topnienia i wrzenia, niż wynikałoby to z ich niskiej masy cząsteczkowej. Na przykład, woda zachowuje się, jakby jej masa molowa wynosiła 108 g/mol, co jest wynikiem asocjacji.
Asocjacja kwasów nukleinowych
Asocjacja cząsteczek kwasów nukleinowych polega na tworzeniu dupleksów, a rzadziej tripleksów czy tetrapleksów. Proces ten zachodzi dzięki wytwarzaniu wiązań wodorowych między komplementarnymi parami nukleozasad oraz oddziaływaniom warstwowym między nimi, co jest szczególnie widoczne w układach aromatycznych.
Podsumowanie
- Asocjacja cząsteczek to łączenie pojedynczych cząsteczek w zespoły.
- Najbardziej podatne na asocjację są cząsteczki polarne.
- Oddziaływania dyspersyjne wpływają na właściwości fizyczne substancji.
- Asocjacja kwasów nukleinowych prowadzi do tworzenia struktury DNA i RNA.
