Asertywna odmowa
Asertywna odmowa to forma odmowy, w której możemy spełnić oczekiwanie rozmówcy, ale nie chcemy tego robić ze względu na własne potrzeby. Stanowi ona wyraz stanowczej, szczerej i bezpośredniej komunikacji. Kluczowym założeniem jest traktowanie obu stron jako równych, co odzwierciedla zasada: „Ja mam prawo prosić, ty masz prawo odmówić; ja mam prawo odmówić, ty masz prawo prosić.”
Rodzaje odmowy
- Odmowa uległa: charakteryzuje się przepraszaniem i usprawiedliwianiem.
- Odmowa agresywna: występuje, gdy prośba jest uważana za wygórowaną lub nachalną.
Model asertywnej odmowy
Odmowa asertywna składa się z kilku kluczowych elementów:
- Użycie słowa „nie” jako wprowadzenie do dalszej wypowiedzi.
- Informacja o decyzji, że nie zostanie podjęte żadne działanie.
- Ewentualne wyjaśnienie motywu odmowy, aby zwiększyć zrozumienie.
- Ewentualne zmiękczenie komunikatu, które podtrzymuje relację.
Rodzaje zmiękczeń
- „Przykro mi”: wyrażenie empatii wobec emocji rozmówcy.
- „Kocham, ale nie dam”: podkreśla wartość relacji z osobą, której odmawiamy.
- „Jest mi trudno”: przyznanie, że powiedzenie „nie” jest trudne.
- „Uprzedzanie”: informowanie o możliwej negatywnej reakcji przed odmową.
Techniki wspomagające asertywną odmowę
- „Zdarta płyta”: powtarzanie odmowy w obliczu ponawianych próśb.
- „Jujitsu”: ugięcie się przed presją rozmówcy, nie przeciwstawiając się jego argumentom.
- Zasada „Jestem słoniem”: kontrolowanie tempa wypowiedzi, aby zwiększyć pewność siebie w trudnych sytuacjach.
Asertywna odmowa to skuteczne narzędzie do wyrażania swoich granic w sposób partnerski, z poszanowaniem obydwu stron.
