Artur Rodziński
Artur Rodziński (1 stycznia 1892 – 27 listopada 1958) był polskim dyrygentem, który od 1926 roku działał w Stanach Zjednoczonych.
Życiorys
Rodziński studiował prawo na Uniwersytecie Wiedeńskim, gdzie również kontynuował naukę muzyki. Jego edukację przerwał wybuch I wojny światowej. Po wojnie pracował jako dyrygent w:
- Operze Lwowskiej (1918–1919)
- Operze i Filharmonii Warszawskiej (1920–1925)
W 1926 roku, na zaproszenie Leopolda Stokowskiego, wyjechał do USA, gdzie w latach 1926–1929 był dyrygentem-asystentem Orkiestry Filadelfijskiej. Prowadził również orkiestrę i klasę operową w Curtis Institute of Music. Później pełnił funkcje dyrektora muzycznego w czołowych amerykańskich orkiestrach:
- Los Angeles Philharmonic (1929–1933)
- Cleveland Orchestra (1933–1943)
- Filharmonia Nowojorska (1943–1947)
- Filharmonia Chicagowska (1947–1948)
Rodziński był znany z propagowania muzyki polskiej, w tym dzieł Stanisława Moniuszki, Mieczysława Karłowicza oraz Karola Szymanowskiego. Występował także w Ameryce Północnej, Europie i Ameryce Południowej, wykonując utwory Richarda Straussa i Richarda Wagnera. Jego ostatnim znaczącym występem było przedstawienie Tristana i Izoldy Wagnera w Chicago, z udziałem Birgit Nilsson, zaledwie dziesięć dni przed jego śmiercią na atak serca.
Życie prywatne
Rodziński był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była pianistka Ilse Reimesch. Po rozwodzie ożenił się z Haliną Rodzińską, z domu Lilpop, która była spokrewniona z Anną Iwaszkiewicz. Halina spisała wspomnienia wydane jako Our Two Lives (polskie wydanie: Nasze wspólne życie, Warszawa 1980).
Z drugiego małżeństwa pochodzi syn Richard Rodzinski, amerykański menadżer muzyczny i absolwent Columbia University.
Podsumowanie
Artur Rodziński był wpływowym dyrygentem, który znacząco wpłynął na rozwój muzyki klasycznej zarówno w Polsce, jak i w Stanach Zjednoczonych. Jego życie i kariera pozostają ważnym elementem historii muzyki XX wieku.
