Armia Ludowa (AL)
Armia Ludowa (AL) była konspiracyjną organizacją zbrojną Polskiej Partii Robotniczej, powstałą z Gwardii Ludowej na mocy dekretu Krajowej Rady Narodowej z 1 stycznia 1944 roku. Jej głównym celem była walka z okupantem niemieckim. Naczelnym dowódcą AL został gen. Michał Rola-Żymierski, a szefem sztabu Franciszek Jóźwiak.
Powstanie i struktura
AL powstała z przekształcenia Gwardii Ludowej i objęła różne organizacje, w tym Związek Walki Młodych oraz Bataliony Chłopskie. Dowództwo Główne AL powołano 1 stycznia 1944, a jego struktura obejmowała m.in. Kwaterę Główną i biura operacyjne.
Zadania i działalność bojowa
Główne zadania AL obejmowały walkę z niemieckim okupantem oraz dywersję na rzecz Armii Czerwonej. Armia Ludowa przeprowadzała akcje sabotażowe, niszczyła linie komunikacyjne i walczyła z ekspedycjami pacyfikacyjnymi. Do końca stycznia 1945 roku AL przeprowadziła 1550 akcji zbrojnych, w tym 380 walk.
Współpraca z innymi organizacjami
AL współpracowała z różnymi organizacjami konspiracyjnymi, w tym z Armią Krajową i Batalionami Chłopskimi. Mimo konfliktów, oddziały te przeprowadzały wspólne akcje bojowe, takie jak wyzwolenie terenów pod okupacją niemiecką.
Bitwy i operacje
- Bitwa pod Rąblowem – 14 maja 1944
- Operacja Sturmwind I – czerwiec 1944
- Bitwa o Republikę Pińczowską – lato 1944
Liczebność
Dokładna liczebność AL jest trudna do ustalenia. Szacuje się, że w szczytowym okresie mogła wynosić od 20 do 100 tysięcy żołnierzy, w zależności od źródła. W 2004 roku członkowie Związku Kombatantów RP i byłych Więźniów Politycznych liczyli ponad 5500.
Przysięga i stopnie wojskowe
Żołnierze AL składali przysięgę, zobowiązując się do walki o wyzwolenie Polski. Stopnie wojskowe w AL były podobne do tych w Gwardii Ludowej, z pewnymi modyfikacjami.
Epilog
Po zakończeniu II wojny światowej, Armia Ludowa została włączona do Wojska Polskiego. Część jej członków weszła w struktury Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego oraz Milicji Obywatelskiej.
Kontrowersje i zbrodnie
AL była odpowiedzialna za zbrodnie przeciwko oddziałom Armii Krajowej oraz osobom cywilnym. Po wojnie zawiązały się kontrowersje dotyczące oceny działalności AL i jej roli w historii Polski.
Współczesne stowarzyszenia i organizacje kombatanckie, takie jak Rada Krajowa Żołnierzy Armii Ludowej, dążą do zachowania pamięci o tej formacji oraz jej tradycjach.
