Architektura romańska we Włoszech
Architektura romańska we Włoszech rozwijała się w okresie średniowiecza, naznaczonym wewnętrznymi konfliktami i niepokojami. Stabilizacja nastąpiła po objęciu władzy przez papieża Grzegorza VII, co wpłynęło na relacje społeczne w Italii. W tym czasie architektura skupiała się na naśladowaniu wczesnochrześcijańskich wzorów, z naciskiem na dekoracje wnętrz oraz elewacje budynków.
Kościoły budowane były głównie w formie bazylik z dachami opartymi na więźbach. Sklepienia zaczęto stosować szerzej dopiero w XII wieku, a wnętrza dzielono na nawy za pomocą kolumn. Rzadko stosowano filary i wydłużone nawy poprzeczne. Warto zauważyć, że w północnej Italii, szczególnie w Lombardii, architektura była silnie wpływana przez wzory niemieckie, co przejawiało się w wielopoziomowych fasadach i dekoracyjnych portalach.
Wpływy regionalne
W Toskanii zauważalne były zdobienia z wielobarwnych kamieni, a na południu kraju dominowały wpływy bizantyjskie. Budowle posiadały plany podłużne lub centralno-krzyżowe, z kopułami wspartymi na trompach. Przykłady kościołów z tego okresu to:
- Kościół San Sabino w Canosa (ok. 1100)
- Kościół San Corato w Molfetta
- Kościół San Francesco w Trani
- Bazylika św. Marka w Wenecji
Przykłady zabytków romańskich
Do najważniejszych zabytków architektury romańskiej we Włoszech należą:
- Emilia-Romania:
- Katedra w Ferrarze
- Katedra w Cesenie
- Lombardia:
- Kościół Sant’Ambrogio w Mediolanie
- Kościół Sant’Abbondio w Como
- Kościół San Michele w Pawii
- Kampanila w opactwie Pomposa
- Kościół San Zeno Maggiore w Weronie
- Katedra w Parmie
- Baptysterium w Parmie
- Katedra w Cremonie
- Katedra w Ankonie
- Piza:
- Katedra, kampanila, baptysterium i cmentarz Camposanto Monumentale
- Florencja:
- Kościół San Miniato al Monte
- Toskania:
- Katedra św. Zenona w Pistoi
Architektura romańska we Włoszech to bogaty temat, z wieloma regionalnymi różnicami i przykładami, które pokazują ewolucję stylu w kontekście historycznym i kulturowym.
