Styl gotycki: Pochodzenie i rozwój
Styl gotycki, często uważany za wywodzący się z Niemiec według włoskich architektów renesansowych, ma swoje korzenie w doskonaleniu szkoły burgundzkiej oraz budownictwie opactw cysterskich. Rozwijał się od połowy XII wieku w Normandii i okolicach Paryża, zyskując na znaczeniu dzięki monarchy.
Wczesne formy gotyku
W okresie przejściowym zbudowano kościoły romańskie o smukłych proporcjach, takie jak:
- Kościoły opactwa w Caen (Saint-Étienne, Sainte-Trinité)
- Kościół w St-Denis – uznawany za najstarszą budowlę gotycką
- Katedra Notre-Dame w Laon
- Katedra Notre-Dame w Paryżu
- Katedra w Noyon
- Katedra św. Gerwazego i św. Protazego w Soissons
Architektura gotycka
Gotyk francuski wypracował formę trójnawowej bazyliki, często z półkolistym obejściem. Wnętrza charakteryzują się podziałem żeber schodzących na filary, a główne nawy są znacznie wyższe od naw bocznych. Cechą charakterystyczną są również olbrzymie okna z maswerkiem i bogato rzeźbione fasady.
Rozwój gotyku we Francji
Początki rozkwitu gotyku datuje się na pierwsze lata XIII wieku. Wyjątkowe katedry to:
- Katedra w Chartres (1194–1260)
- Katedra w Amiens (1220–1288)
- Katedra w Reims (1210–1300)
- Katedra w Beauvais (1225–nigdy nie ukończona)
Budowle świeckie i obronne
Gotycka architektura nie ograniczała się do budynków sakralnych. Wznoszono również pałace i zamki, takie jak:
- Luwr
- Papieski zamek w Awinion
- Twierdza Carcassonne
Miasta, takie jak Aigues-Mortes, były projektowane z myślą o obronie, z charakterystycznym układem ulic i budynków mieszkalnych.
Podsumowanie
Architektura gotycka, z jej smukłymi proporcjami, bogatą rzeźbą i innowacyjnymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, wpłynęła na rozwój wielu budowli sakralnych i świeckich w średniowiecznej Francji. Pomimo spowolnienia w budownictwie po połowie XIII wieku, styl ten pozostawił trwały ślad w architekturze europejskiej.
Literatura
- Sztuka Świata – t. 4, Praca zbiorowa, Wydawnictwo „Arkady”, 1990 r.
- Historia architektury dla wszystkich – Tadeusz Broniewski, Wydawnictwo Ossolineum, 1990 r.
- Historia architektury zachodniej – David Watkin, Wydawnictwo „Arkady”, 2006 r.
