Antoni Jan Halor
Antoni Jan Halor (1937-2011) był polskim reżyserem filmowym, artystą plastyką oraz literaturoznawcą. Urodził się w Siemianowicach Śląskich i studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi. W 2004 roku uzyskał doktorat z literaturoznawstwa na Uniwersytecie Śląskim.
Twórczość filmowa
Halor był autorem wielu filmów dokumentalnych, fabularnych i animowanych. Wyróżniał się takimi dziełami jak:
- Pożegnanie kolejki – pierwszy film w technice cinemascope zrealizowany w szkole filmowej w Łodzi.
- Testament – nagradzany film dokumentalny o obozie Auschwitz.
- Człowiek z laską – film o generale Jerzym Ziętku, zdobywca nagrody w Łodzi w 1979 roku.
Halor współpracował z Józefem Gębskim, a ich filmy, takie jak Czarne-zielone i Jeden plus jeden, zdobyły uznanie na wielu festiwalach.
Twórczość plastyczna
Jako artysta plastyk, Halor zajmował się malarstwem, grafiką oraz ilustracją. Był jednym z prekursorów mail art w Polsce. Jego prace były prezentowane na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych, a wiele z nich znajduje się w kolekcjach muzealnych w kraju i za granicą.
Twórczość literacka
W późniejszych latach Halor skoncentrował się na literaturze, pisząc o folklorze i obyczajowości Górnego Śląska. Do jego najważniejszych publikacji należą:
- Podania i legendy naszych miast (1987)
- O słynnych zbójcach Eliaszu i Pistulce (1988)
- Nasza buda. Szkice z historii I Liceum Ogólnokształcącego w Siemianowicach (2004)
Upamiętnienie
W 2007 roku zorganizowano benefis z okazji 70. urodzin Halora, a w 2012 roku nazwano jego imieniem skwer w Siemianowicach. W 2017 roku otwarto stałą wystawę poświęconą jego twórczości w Muzeum Miejskim w Siemianowicach oraz odsłonięto jego pomnik w katowickiej Galerii Artystycznej.
Podsumowanie
Antoni Halor był wszechstronnym artystą, który pozostawił znaczący ślad w polskiej kulturze poprzez swoją twórczość filmową, plastyczną oraz literacką. Jego prace były nie tylko twórcze, ale także miały na celu dokumentowanie i promowanie dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska.
