Andrzej Potocki herbu Pilawa (zm. 2 września 1691 w Stanisławowie) – kasztelan krakowski w 1682 roku, wojewoda krakowski w 1682 roku, wojewoda kijowski w 1668 roku, hetman polny koronny w 1684 roku, chorąży wielki koronny w 1660 roku, starosta halicki w latach 1647–1691, starosta kołomyjski w 1649 roku, starosta mościcki i medycki w 1667 roku, starosta śniatyński, starosta leżajski w 1655 roku, pułkownik wojska powiatowego ziemi halickiej w 1665 roku, rotmistrz wojska powiatowego ziemi halickiej w 1648, 1657 roku i w latach 1660-1665.
Życiorys
Syn hetmana wielkiego koronnego Stanisława Rewery Potockiego.
Poseł na sejm 1641 roku, sejm 1646 roku. Poseł sejmiku halickiego na sejm ekstraordynaryjny 1647 roku.
Poseł sejmiku halickiego na sejm 1649/1650 roku, sejm 1653 roku, sejm nadzwyczajny 1654 roku, sejm 1655 roku, sejm 1658 roku, sejm 1661 roku, sejm 1662 roku, sejm 1664/1665 roku, sejm 1665 roku, oba sejmy 1666 roku, sejm 1667 roku, sejm nadzwyczajny 1668 roku, sejm nadzwyczajny (abdykacyjny) 1668 roku.
W 1649 roku walczył w bitwie pod Zborowem, a w 1651 w bitwie pod Beresteczkiem. W czasie Potopu szwedzkiego wziął udział w 1656 roku w kampanii zimowej pod dowództwem Stefana Czarnieckiego. Na sejmie abdykacyjnym 16 września 1668 roku podpisał akt potwierdzający abdykację Jana II Kazimierza Wazy i na tym sejmie Andrzej Potocki otrzymał nominację na wojewodę kijowskiego oraz kandydaturę francuską Ludwika II de Bourbon-Condé, choć zwalczał politykę profrancuską i antybrandenburską króla. W 1675 rozbił Tatarów w bitwie pod Kałuszem i dowodził obroną Stanisławowa. W 1676 roku brał udział w obronie Żurawna. W 1680 mianowany wojewodą krakowskim, a kasztelanem krakowskim w 1682. W 1683 podczas wyprawy wiedeńskiej król powierzył mu tymczasowe rządy nad Rzecząpospolitą. Wówczas, prowadząc działania wojenne na Podolu, odzyskał większą część tej krainy (m.in. Niemirów i Jagielnicę) z rąk tureckich, próbował zdobyć Jazłowiec oraz pokonał Tatarów w bitwie pod Zinkowem. W 1684 został hetmanem polnym koronnym. Następnie brał udział w nieudanych wyprawach żwanieckiej w 1684 roku i mołdawskiej w 1686.
W 1662 r. na gruncie wsi Zabłotów polecił zbudować ufortyfikowane miasto, nazwane na cześć starszego syna Stanisławowem. Wkrótce Stanisławów stał się główną twierdzą w południowej części ziemi halickiej. W Stanisławowie ufundował kolegiatę pod wezwaniem św. Andrzeja i św. Stanisława, w której spoczął po śmierci, a którego szczątki zostały sprofanowane i wyrzucone z rodowych krypt podczas planowanego niszczenia stanisławowskiej kolegiaty przez ukraińskich komunistów po 1963 r.
Plik:Анджей Потоцький гетьман.jpg|Andrzej Potocki
Plik:Андж. Потоцький та Анна з Рисінських.jpg|Portret Andrzeja Potockiego i Anny z Rysińskich
Plik:Станіславівська колегіата, Майдан Шептицького, 8 Колегіальний костел Пресвятої Діви Марії P1300855.jpg|Kolegiata w Stanisławowie – fundacja i miejsce pochówku
Plik:Battle of Khotyn 1673.PNG|Bitwa pod Chocimiem w 1673 r.
Plik:Galych-1.jpg|Zamek w Haliczu umocniony przez Andrzeja Potockiego
Przypisy
Linki zewnętrzne
* [http://genealogia.grocholski.pl Genealogia polskich rodzin arystokratycznych].
Kategoria:Hetmani polni koronni
Kategoria:Chorążowie wielcy koronni
Kategoria:Członkowie konfederacji malkontentów 1672
Kategoria:Elektorzy Jana III Sobieskiego
Kategoria:Elektorzy władców Polski (województwo kijowskie)
Kategoria:Fundatorzy obiektów sakralnych I Rzeczypospolitej
Kategoria:Kasztelanowie krakowscy (I Rzeczpospolita)
Kategoria:Ludzie związani ze Stanisławowem (I Rzeczpospolita)
Kategoria:Pochowani w Iwano-Frankiwsku
Kategoria:Posłowie na sejm zwyczajny 1641
Kategoria:Posłowie na sejm zwyczajny 1646
Kategoria:Posłowie na sejm nadzwyczajny 1647
Kategoria:Posłowie na sejm zwyczajny 1649/1650
Kategoria:Posłowie na sejm nadzwyczajny 1653
Kategoria:Posłowie na sejm nadzwyczajny 1654
Kategoria:Posłowie na sejm nadzwyczajny 1655
Kategoria:Posłowie na sejm nadzwyczajny 1658
Kategoria:Posłowie na sejm zwyczajny 1661
Kategoria:Posłowie na sejm nadzwyczajny 1662
Kategoria:Posłowie na sejm zwyczajny 1664/1665
Kategoria:Posłowie na sejm nadzwyczajny 1665
Kategoria:Posłowie na sejm zwyczajny 1666 (I)
Kategoria:Posłowie na sejm zwyczajny 1666 (II)
Kategoria:Posłowie na sejm nadzwyczajny 1668
Kategoria:Posłowie na sejm zwyczajny abdykacyjny 1668
Kategoria:Posłowie na Sejm I Rzeczypospolitej (ziemia halicka)
Andrzej
Kategoria:Pułkownicy wojsk powiatowych (ziemia halicka)
Kategoria:Rotmistrzowie wojsk powiatowych (ziemia halicka)
Kategoria:Senatorowie świeccy I Rzeczypospolitej
Kategoria:Senatorowie za panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego
Kategoria:Senatorowie za panowania Jana III Sobieskiego
Kategoria:Starostowie haliccy
Kategoria:Starostowie kołomyjscy
Kategoria:Starostowie leżajscy
Kategoria:Starostowie medyccy
Kategoria:Starostowie mościccy
Kategoria:Starostowie śniatyńscy
Kategoria:Sygnatariusze aktu abdykacji Jana II Kazimierza Wazy 1668
Kategoria:Uczestnicy wojny polsko-tureckiej 1672–1676 (strona polska)
Kategoria:Uczestnicy wojny polsko-tureckiej 1683–1699 (strona polska)
Kategoria:Wojewodowie kijowscy
Kategoria:Wojewodowie krakowscy (I Rzeczpospolita)
Kategoria:Zmarli w 1691
Kategoria:Ludzie związani z Józefowem nad Wisłą
