Andrzej Chryzostom Załuski
Andrzej Chryzostom Załuski, herbu Junosza, był wybitnym duchownym i politykiem Rzeczypospolitej. Urodził się w 1650 roku, a zmarł 1 maja 1711 roku w Dobrym Mieście. Pełnił funkcje biskupa warmińskiego, płockiego oraz kijowskiego, a także kanclerza wielkiego koronnego od 1703 roku.
Życiorys
Urodził się jako syn wojewody rawskiego, Aleksandra, i Katarzyny z Olszowskich. Kształcił się w Wiedniu, Louvain, Paryżu i Rzymie. Po otrzymaniu niższych święceń został kanonikiem krakowskim w 1673 roku. Od 1674 prowadził misje dyplomatyczne, a w 1683 został biskupem kijowskim, gdzie zyskał uznanie jako kaznodzieja.
W 1692 roku objął biskupstwo płockie, gdzie przeprowadził szereg wizytacji kanonicznych i synodów. W 1699 roku został biskupem warmińskim, a w 1702 kanclerzem wielkim koronnym. Jako tajny agent króla pruskiego, dostarczał informacji o działaniach Augusta II. Po aresztowaniu przez Augusta II, spędził czas w Rzymie, gdzie tłumaczył się z oskarżeń.
W czasie wojny północnej biskupstwo warmińskie ucierpiało z powodu epidemii i przemarszy wojsk. Załuski zmarł w 1711 roku i został pochowany w kolegiacie w Dobrym Mieście.
Twórczość
Załuski był również autorem licznych dzieł literackich i naukowych, w tym:
- Epistolae historico-familiares (1709–1711)
- Mowy na radach i sejmach… (1689)
- Kazania… (1697)
Ważniejsze utwory
- Mowy sejmowe, Kalisz 1718
- Kazania różne, Kalisz 1702
- Polnisches Legations-Recht, Frankfurt 1727
Przekłady
Do jego osiągnięć należy także szereg przekładów dzieł obcojęzycznych, m.in.:
- Refleksje o miłosierdziu Boskim, Warszawa 1685
- Przewodnik grzeszników, Lublin 1687
Bibliografia
Załuski pozostawił po sobie bogaty dorobek literacki, który został szeroko dokumentowany i analizowany przez historyków literatury.
