Andrijan Grigoriewicz Nikołajew
Andrijan Grigoriewicz Nikołajew (ur. 5 września 1929 w Szorszełach, zm. 3 lipca 2004 w Czeboksarach) był radzieckim kosmonautą oraz generałem majorem Sił Powietrznych ZSRR. Był dwukrotnie odznaczony tytułem Bohatera Związku Radzieckiego oraz Bohaterem Mongolskiej Republiki Ludowej.
Życiorys
Nikołajew urodził się w rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu technikum leśnego w 1948 roku, rozpoczął pracę w Pietrozawodsku. W 1950 roku został powołany do Armii Radzieckiej, gdzie służył jako strzelec pokładowy, a następnie pilot myśliwski. Od 1960 roku był członkiem oddziału kosmonautów.
W dniach 11–15 sierpnia 1962 roku odbył lot kosmiczny na pokładzie statku Wostok 3, który trwał 3 doby, 22 godziny i 22 minuty. Był to pierwszy wielodniowy lot kosmiczny oraz pierwszy lot grupowy w radzieckiej historii. Jego drugi lot, jako dowódca statku Sojuz 9, miał miejsce od 1 do 19 czerwca 1970 roku i trwał 17 dni, 16 godzin i 58 minut. Problemy z adaptacją po długotrwałym pobycie w kosmosie zostały nazwane „efektem Nikołajewa”.
Nikołajew pełnił także rolę dublera dowódców Wostok 2 i Sojuz 8 oraz był dowódcą oddziału kosmonautów w latach 1963-1968. Ukończył Akademię Techniczną Sił Powietrznych w 1968 roku, uzyskując tytuł inżyniera, a następnie pracował jako zastępca naczelnika centrum szkolenia kosmonautów aż do 1992 roku, kiedy przeszedł do rezerwy.
Był mężem kosmonautki Walentiny Tierieszkowej, z którą miał córkę Jelenę. Po rozwodzie w 1982 roku, Nikołajew mieszkał w Gwiezdnym Miasteczku pod Moskwą. Zmarł na zawał serca w 2004 roku w Czeboksarach, gdzie brał udział w zawodach sportowych. Został pochowany w rodzinnej wsi, co wywołało kontrowersje w Rosji.
Odznaczenia
- Bohater Związku Radzieckiego (1962, 1970)
- Order Lenina
- Złota Gwiazda
- Order Czerwonego Sztandaru Pracy
- Order Czerwonej Gwiazdy (1963)
Wykaz lotów
Nikołajew uczestniczył w dwóch głównych misjach kosmicznych:
- Wostok 3 – 11-15 sierpnia 1962
- Sojuz 9 – 1-19 czerwca 1970
