Andrea dell’Aqua
Andrea dell’Aqua, znany również jako Andrzej dell’Aqua (1584-1656), był weneckim architektem oraz inżynierem wojskowym, który działał w Polsce w XVII wieku. Zyskał uznanie jako budowniczy, zwłaszcza w kontekście fortyfikacji i architektury wojskowej.
Życiorys
Dell’Aqua przybył do Polski około 1608 roku. Pracował na dworze podczaszego koronnego Adama Hieronima Sieniawskiego oraz Wasyla Konstantego Ostrogskiego, a później został architektem nadwornym Tomasza Zamoyskiego. W 1618 roku rozpoczął naukę języka polskiego, co pozwoliło mu na swobodne pisanie w tym języku.
W 1622 roku, jako królewski architekt wojenny, dokończył budowę fortyfikacji Zamościa, które rozpoczął Bernardo Morando. W latach 30. XX wieku współpracował z hetmanem Stanisławem Koniecpolskim, kierując pracami przy budowie zamku w Brodach według projektu Wilhelma Beauplana. Uczestniczył również w budowie pałacu Koniecpolskiego w Podhorcach oraz kościoła św. Trójcy w Koniecpolu.
W 1635 roku sejm nadał mu indygenat szlachecki. Dell’Aqua doskonale opanował język polski, zarówno w mowie, jak i w piśmie.
Publikacje
- O zgromadzeniu i szkole puszkarzów (1623) – broszura dotycząca szkolenia w zakresie artylerii.
- Praxis ręczna o działach (rękopisy z 1635 i 1636) – obszerny traktat na temat artylerii, fortyfikacji oraz strategii obrony i zdobywania fortec, stanowiący ważne źródło wiedzy o ówczesnej artylerii w Polsce.
Podsumowanie
Andrea dell’Aqua był istotną postacią w historii architektury i inżynierii wojskowej w Polsce. Jego prace oraz publikacje miały znaczący wpływ na rozwój fortyfikacji i szkolnictwa artyleryjskiego w XVII wieku.
