Anazarbus – Historia i Znaczenie
Anazarbus, znane również jako Ain Zarba, Caesarea ad Anazarbus oraz Çeçenanavarza, to starożytne miasto położone w Cylicji, obecnie w prowincji Adana w Turcji. Usytuowane na brzegu rzeki Piramus, odgrywało kluczową rolę na szlaku handlowym prowadzącym do Syrii i Kapadocji. Miasto, zbudowane u podnóża wzgórza z cytadelą, zapewniało ochronę dla podróżnych i handel.
Brak szczegółowych informacji o historii Anazarbus przed okresem rzymskim. Po przejęciu przez Rzym w 19 r. p.n.e. miasto zostało przebudowane i rywalizowało z Tarsem o miano najważniejszego miasta Cylicji. Po reformach Dioklecjana Anazarbus stało się stolicą prowincji Cilicia Secunda, a w czasach Bizancjum siedzibą arcybiskupa. W 431 i 435 roku miały miejsce synody w tym mieście.
Katastrofy i Odbudowy
Miasto zostało zniszczone w 525 roku przez trzęsienie ziemi, po czym odbudowano je jako Iustinianopolis. Jednak kolejne zniszczenia, w tym trzęsienie ziemi w 561 roku oraz zaraza na początku VII wieku, znacząco wpłynęły na jego rozwój. W VII wieku Anazarbus zostało zajęte przez Arabów i przemianowane na Ain Zarba, co rozpoczęło okres wojen granicznych.
- Odbudowy w 796 roku przez kalifa Haruna ar-Raszida
- W połowie IX wieku przez kalifa Al-Mutawakkila
- Na początku X wieku przez emira Sajf ad-Daulę
W 964 roku miasto zostało odbite przez Bizantyjczyków, jednak kolejny okres zniszczeń nastąpił podczas wojen turecko-bizantyńsko-ormiańsko-krzyżowych w XI wieku. Anazarbus stało się stolicą Królestwa Małej Armenii w latach 1100–1184, z wyjątkiem krótkiego okresu pod rządami Bizantyjczyków.
Upadek i Dziedzictwo
Po utracie statusu stolicy miasto zaczęło podupadać, a ostatecznie w 1375 roku zostało zniszczone przez mameluków. Dziś Anazarbus jest stanowiskiem archeologicznym, gdzie zachowały się ruiny, takie jak:
- Główna ulica z kolumnadą
- Rzymski łuk triumfalny
- Amfiteatr i stadion
- Teatr oraz akwedukty
- Pozostałości bizantyjskich kościołów
Ruiny otoczone są murami obronnymi o długości 1,5 km, a także średniowiecznym zamkiem bizantyjsko-ormiańskim. W pobliżu znajduje się wieś Dilekkaya. Warto również wspomnieć, że z Anazarbus pochodził słynny lekarz Pedanios Dioskurydes oraz męczennik święty Julian.
