Anatocyzm
Anatocyzm, znany również jako procent składany, to proces naliczania odsetek od zaległych odsetek. Prawo rzymskie określało tę praktykę jako usurae usurarum, a jej stosowanie było zabronione.
W polskim systemie prawnym również obowiązuje zakaz anatocyzmu, mający na celu ochronę dłużników przed nadmiernymi obciążeniami związanymi z odsetkami. Mimo to, można domagać się odsetek za opóźnienie od zaległych odsetek, lecz tylko od momentu wytoczenia powództwa (art. 482 § 1 k.c.).
Definicja zaległych odsetek
Pojęcie „zaległych odsetek” obejmuje zarówno odsetki kapitałowe, jak i odsetki za opóźnienie, zgodnie z wyrokiem SN z dnia 1.10.1998 (sygn. I CKN 782/97). Odsetki od odsetek można naliczać wyłącznie od momentu wytoczenia powództwa, a nie za wcześniejszy okres.
Warunki naliczania odsetek od zaległych odsetek
Przed wytoczeniem powództwa, dłużnik może żądać odsetek od zaległych odsetek tylko wtedy, gdy obie strony zgodziły się na kapitalizację zaległych odsetek i ich dalsze oprocentowanie. W takim przypadku odsetki mogą być liczone także za okres przed wytoczeniem powództwa.
Zmiany w prawie
Do 14 lutego 2019 roku zakaz anatocyzmu nie dotyczył długoterminowych pożyczek udzielanych przez instytucje kredytowe, co wynikało z uchwalonego art. 482 § 2 k.c. Strony umowy kredytowej mogły ustalić, przed powstaniem zaległości, zasady dotyczące płatności odsetek od zaległych i skapitalizowanych zobowiązań.
Podsumowanie
- Anatocyzm to naliczanie odsetek od zaległych odsetek, zakazane w polskim prawie.
- Można żądać odsetek za opóźnienie od chwili wytoczenia powództwa.
- Odsetki od zaległych odsetek są możliwe tylko w przypadku zgody obu stron na ich kapitalizację.
- Do 14 lutego 2019 r. istniały wyjątki dotyczące długoterminowych pożyczek.
Kategoria: Prawo zobowiązań
