Allen Welsh Dulles
Allen Welsh Dulles (1893–1969) był kluczową postacią w historii amerykańskiego wywiadu, pełniąc funkcję Dyrektora Centrali Wywiadu (CIA) od lutego 1953 do listopada 1961. Był pierwszym cywilnym kierownikiem CIA i sprawował najdłużej to stanowisko w jej historii.
Życiorys
Dulles rozpoczął swoją karierę w wywiadzie, gdy w 1941 roku został zwerbowany przez Williama Donovana do Office of Strategic Services (OSS). W 1942 roku, jako asystent amerykańskiego posła, został wysłany do Berna, gdzie pełnił rolę szefa OSS na Europę. Współpracował z ruchami oporu w krajach okupowanych przez Niemców, prowadząc operacje wywiadowcze, w tym strategiczną operację Crossbow, mającą na celu sabotowanie niemieckich programów zbrojeniowych.
8 marca 1945 roku uczestniczył w operacji Sunrise, gdzie negocjował warunki kapitulacji wojsk niemieckich we Włoszech, co miało miejsce 2 maja 1945 roku.
Jako dyrektor CIA Dulles nadzorował wiele kontrowersyjnych operacji, w tym zamach stanu w Iranie (1953) oraz w Gwatemali (1954). Odpowiadał także za program samolotów szpiegowskich Lockheed U-2 oraz eksperymentalny program Project MKUltra. Został jednak odwołany z funkcji po niepowodzeniu inwazji w Zatoce Świń w 1961 roku.
Po zakończeniu kariery w CIA był członkiem Komisji Warrena, która badała zabójstwo prezydenta Johna F. Kennedy’ego. W międzyczasie prowadził praktykę prawniczą i był partnerem w firmie Sullivan & Cromwell. Jego brat, John Foster Dulles, był sekretarzem stanu w administracji Dwighta Eisenhowera, a na jego cześć nazwano port lotniczy Waszyngton-Dulles.
Podsumowanie
- Urodziny: 7 kwietnia 1893
- Śmierć: 29 stycznia 1969
- Funkcje: Szef OSS w Europie, Dyrektor CIA
- Kluczowe operacje: Crossbow, Sunrise, zamachy stanu w Iranie i Gwatemali
- Członek Komisji Warrena
