Aleksander Wolszczan
Aleksander Wolszczan, ur. 29 kwietnia 1946 w Szczecinku, to polski radioastronom, profesor nauk fizycznych i nauczyciel akademicki. Znany jest jako współodkrywca pierwszych planet pozasłonecznych, zdobywca licznych nagród, w tym Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (1992) i Medalu Mariana Smoluchowskiego (2001). Obecnie pracuje na Pennsylvania State University oraz jest związany z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Życiorys
Wolszczan dorastał w Szczecinie, gdzie od najmłodszych lat interesował się astronomią, co zainspirował jego ojciec. Ukończył studia astronomiczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu w 1969 roku, a doktorat w dziedzinie fizyki uzyskał w 1975 roku.
Kariera naukowa
Po upadku stanu wojennego w Polsce, Wolszczan wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie podjął pracę na Cornell University, jednym z wiodących ośrodków badawczych w astronomii. W 1992 roku, wykorzystując radioteleskop w Arecibo, odkrył pierwsze planety pozasłoneczne w układzie PSR 1257+12, co zostało opublikowane w czasopiśmie „Nature”.
W 1995 roku uzyskał habilitację w dziedzinie astronomii na Uniwersytecie Warszawskim, a w 2008 roku tytuł profesora. W latach 1992-2008 prowadził wykłady na Pennsylvania State University oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika.
Publikacje
Wolszczan opublikował liczne prace naukowe w renomowanych czasopismach, takich jak „Nature” i „Science”, dotyczące m.in. odkryć planet pozasłonecznych i badań pulsarów. Jego prace były cytowane przez wielu innych naukowców, a współautorstwo z 136 badaczami świadczy o jego znaczeniu w dziedzinie astronomii.
Odznaczenia i wyróżnienia
- Nagroda Młodych Polskiego Towarzystwa Astronomicznego (1977)
- Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP (1995)
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1997)
- Nominacje do Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
- Ambasador Szczecina (2005)
Kontrowersje
W 2008 roku ujawniono, że Wolszczan współpracował ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1973-1986, co potwierdził, zaznaczając, że przekazywał jedynie nieistotne informacje. Po tej informacji zrezygnował z pracy na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, jednak wyraził chęć dalszej współpracy.
Podsumowanie
Aleksander Wolszczan to wybitny naukowiec, którego odkrycia w dziedzinie astrofizyki znacząco wpłynęły na współczesne badania astronomiczne. Jego kariera naukowa, liczne publikacje oraz osiągnięcia są dowodem na jego wkład w rozwój nauki.
