Aleksander Achmatowicz
Aleksander Achmatowicz (1865-1944) był polskim prawnikiem, ministrem sprawiedliwości w rządach Krymu i Litwy Środkowej oraz senatorem II RP, pochodzenia tatarskiego.
Życiorys
Urodził się 19 listopada 1865 roku w Bergaliszkach jako syn prawnika wojskowego Macieja oraz Heleny z Tuhan Baranowskich. Uczył się w gimnazjum w Wilnie, gdzie zaprzyjaźnił się z Józefem i Bronisławem Piłsudskimi. Po usunięciu ze szkoły za obronę ukaranego ucznia, zdał maturę w Petersburgu w 1886 roku.
Studia prawnicze ukończył w 1890 roku na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Po studiach pracował w sądownictwie w guberni wileńskiej, a później w Warszawie. W latach 1914-1917 był wiceprokuratorem Departamentu Cywilnego Senatu Rządzącego w Petersburgu oraz prokuratorem Sądu Kasacyjnego dla Królestwa Polskiego. W 1917 roku objął stanowisko prezesa Związku Tatarów Polski, Litwy, Białorusi i Ukrainy.
W 1918 roku został ministrem sprawiedliwości w rządzie krymskim generała Sulkiewicza. Po osiedleniu się w Polsce w 1919 roku, zainicjował utworzenie pułku jazdy tatarskiej. Zajmował różne stanowiska w wymiarze sprawiedliwości, w tym prezesa Sądu Apelacyjnego Ziem Przyfrontowych oraz dyrektora Departamentu Sprawiedliwości w Litwie Środkowej. W latach 1928-1930 pełnił mandat senatora RP.
Rodzina
Był żonaty z Emilią Najman Bek-Oleszkiewicz-Kryczyńską, z którą miał sześciu synów i dwie córki. Jego dzieci miały różne losy, niektóre z nich zginęły w czasie II wojny światowej lub osiedliły się za granicą.
Śmierć i dziedzictwo
Aleksander Achmatowicz zmarł 7 marca 1944 roku w Częstochowie i został pochowany na cmentarzu muzułmańskim w Warszawie. Jego prace i działalność miały znaczący wpływ na polski wymiar sprawiedliwości oraz społeczność tatarską w Polsce.
Bibliografia
- „Słownik biograficzny Tatarów polskich XX wieku”
- Małgorzata Smogorzewska, Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 1998.
