Akulturacja: Wprowadzenie
Akulturacja to proces zachodzący na styku różnych kultur, który jest badany w naukach społecznych oraz zarządzaniu. Obejmuje zjawiska związane z interakcją między jednostkami i grupami kulturowymi, prowadzące do zmian w ich wzorach kulturowych.
Akulturacja w różnych dziedzinach nauki
Antropologia
W antropologii akulturacja związana jest z dyfuzją kulturową i polega na przekształceniu jednej kultury pod wpływem innej oraz zmieniających się warunków społecznych.
Etnologia
W etnologii akulturacja to efekt kontaktu między grupami kulturowymi, prowadzący do zmian wzorów kulturowych. Może skutkować unifikacją lub przejęciem wzorów kulturowych przez jedną z grup.
Pedagogika
W pedagogice akulturacja dotyczy przyswajania elementów kultury „obcej” przez grupy społeczne. Proces ten zachodzi na różnych poziomach:
- Anatomicznym: Ochrona organizmu przed wpływami zewnętrznymi.
- Psychologicznym: Radzenie sobie ze stresem i zaspokajanie potrzeb emocjonalnych.
- Socjalnym: Funkcjonowanie w społeczeństwie i adaptacja do jego wymagań.
- Kulturowym: Socjalizacja i wchodzenie w nową kulturę.
Socjologia
W socjologii akulturacja to mechanizm, który umożliwia adaptację i integrację grup kulturowych z dominującą kulturą, szczególnie w kontekście rozwiązywania problemów związanych z różnicami kulturowymi.
Enkulturacja
Enkulturacja to proces przyswajania własnej kultury przez jednostki. W kontekście akulturacji badane są zmiany w wychowaniu, relacjach rodzinnych oraz systemie edukacji.
Modele teoretyczne akulturacji
Florian Znaniecki
Znaniecki badał akulturację Polaków w USA, skupiając się na procesach społecznych i pozytywnych transformacjach wśród emigrantów.
Colleen Ward
Ward zdefiniowała model A-B-C psychologii akulturacji, który obejmuje:
- A: Afekt – stres i radzenie sobie w nowej kulturze.
- B: Uczenie się kulturowe – nabywanie niezbędnych kompetencji.
- C: Dynamika tożsamości – badania nad tożsamością migrantów.
John Berry
Berry wprowadził popularny model akulturacji, który uwzględnia zmiany w jednostkach w wyniku kontaktu z inną kulturą, oraz decyzje jednostek i grup dominujących.
Strategie akulturacji
Na poziomie relacji międzygrupowych:
- Wyłączanie – czystki etniczne
- Segregacja i gettoizacja
- Model republikański – tygiel etniczny
- Pluralizm i wielokulturowość
Na poziomie jednostek:
- Marginalizacja
- Separacja
- Asymilacja
- Integracja
