Aktynowce
Aktynowce to grupa 15 metali chemicznych, oznaczana nieoficjalnym symbolem An. W skład tej grupy wchodzą:
- aktyn
- tor
- protaktyn
- uran
- neptun
- pluton
- ameryk
- kiur
- berkel
- kaliforn
- einstein
- ferm
- mendelew
- nobel
- lorens
Metale te charakteryzują się różnorodnym stopniem utleniania, w odróżnieniu od lantanowców, z wartościami od III do VI, w zależności od masy jądra. Wszystkie aktynowce są promieniotwórcze.
W przyrodzie występują głównie tor, protaktyn i uran, ze względu na ich długi okres połowicznego rozpadu. Śladowe ilości neptunu i plutonu można znaleźć w rudach uranu, gdzie są wynikiem oddziaływania neutronów z promieniowaniem kosmicznym.
Transuranowce i Cisuranowce
Aktynowce, które znajdują się za uranem w układzie okresowym, nazywane są transuranowcami lub uranowcami. Te pierwiastki są praktycznie nieobecne w naturze i muszą być wytwarzane w wyniku sztucznych przemian jądrowych.
Wyróżnia się również cisuranowce, czyli aktynowce o liczbie atomowej mniejszej niż 92. Transuranowce o liczbie większej od 95 określane są mianem kiurowców, co podkreśla ich podobieństwo chemiczne.
